Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Omożliwościndobrej”śmierci
mierelatywnymprzestajesięjawićjakonajwiększezło,któremożego
spotkać36,astajesiępoprostu-wświetlekonkretnychokoliczności
-złemmniejszym,przezteokolicznościwymuszonym.
PrzyznajetozresztąpośredniotakżeNagel,twierdząc,żeśmierć
npotrafimyzaakceptowaćtylkodziękiwiedzy,żeumierającmożemy
zapobiecjeszczewiększemuzłu”37.RównieżzdaniemNagelamożna
mówićośmiercinnegatywniedobrej”wtymsensie,żepozwalaona
umierającejosobienauniknięcienpozytywnegozła”,naprzykład
ogromnegocierpieniazwiązanegoztąresztążycia,którapozostałaby
jej,gdybyzamiastumrzećwchwilit
1umarłazinnychprzyczynwja-
kiejśpóźniejszejchwilit
2.Nagelilustrujetozagadnienieprzykładem:
człowieka,któryzostałuwięzionywpłonącymbudynku;zestropu
obrywasiębelka,uderzagowgłowęiginieonnamiejscu.Wre-
zultacieomijagoagoniawpłomieniach.Możemy,jaksięwydaje,
uznać,żemiałszczęście,ginącbezboleśnie,ponieważuniknąłcze-
gośgorszego.Takaśmierćjestnegatywniedobra,ponieważoszczę-
dzapozytywnegozła,jakimbyłobycierpienienajbliższychminut38.
Wydajesię,żetowłaśnietenostatniargumentnajlepiejilustru-
je,naczympolegandobro”czynmniejszezło”śmierciwprzypadku
eutanazji-przedewszystkimnawybawieniuczłowiekaodmęczarni
powodowanychprzezbolesne,przedłużającesiękonanie.Rzeczjasna,
nieumniejszatowżadensposóbabsolutnegozłaśmierci,wsensie,
októrympiszeNagel.JakzauważaZiemiński,komentującpowyższy
przykład:
dobrotejśmiercijestjedyniedobremzracjiokoliczności,wktórych
miałaonamiejsce,niezracjifaktu,żepozbawiłaczłowiekażycia.
Możnawięcpowiedzieć,żefaktkoniecznościśmierci(śmiertelność)
jestdlanaszłem,mimożepewnepostaciśmiercimogąbyćdlanas
36Odmiennypoglądgłositradycjajudaistyczna,wmyślktórejżycieludzkiema
nieskończonąwartość.Ponieważnieskończonejcałościniedasiępodzielićnaskoń-
czoneczęści,każdachwilażyciaposiadanieskończonąwartość,conegatywnierzutuje
naocenęprzedwczesnejśmierci(zob.K.A.Stern,QualityofLife,HumanSulering,
andEuthanasia(w:)Euthanasia,red.A.Carmi,Berlin-Heidelberg-NewYork-Tokyo
1984,s.175).
37T.Nagel,Widokznikąd...,s.271.
38T.Nagel,Cotowszystkoznaczy?Bardzokrótkiewprowadzeniedoflozofi,War-
szawa1998,s.100.
25
