Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ewangeliazbawienia.Polskalewicachrześcijańska,tomI
(utworzonawLondyniew1842r.).Socjalizmrozumielioniintuicyjnieiemocjonalnie,jako
npowszechnedobro”,ndemokratyzm”,realizacjęChrystusowejmiłościbliźniego,aprywatne
bogaceniesięjakosprzecznezprawemBożym.WodezwieGromadLuduPolskiegonarodzimej
ziemiz29września1836r.możemyprzeczytać:nPoczątkiemwszechrzeczyjestBógimyteż
poczynamyodBoga(ł)Bógpodługnas,jestojcemwszystkichbezwyjątkuludzi,ichopie-
kunem,ucieczką.Bógstworzyłczłowiekadoszczęściaidoużywaniaswobody,bocałyświat
usłałmupodnogi,awsercewszczepiłniewygasłądoszczęśliwościżądzę.Abywięcczłowiek
wiedział,naczymtojegoszczęściepolega,abyniezostawałwpierworodnymgrzechu,który
byłzamiłowaniemsamegosiebie,czylisamolubstwem”.
WpierwszymokresiedziałalnościGLP
,mniejwięcejdo1840r.,formacjatacieszyłasięjedno-
ściąidużympoparciemspołecznym.Późniejjejdziałalnośćniecoprzyhamowano.Zjednejstrony,
brakowałodopływunświeżejkrwi”,zdrugiej,częśćuczestnikówgromadnawieśćoprzygotowy-
wanympowstaniukrakowskimwyruszyłodokraju.Wposzczególnychgminachnarastałytakże
konfliktyświatopoglądowe.ItaknaprzykładmistycyzmreligijnyskłoniłWorcelladowystąpienia
zgromad.Częśćdziałaczyuważałarównież,żegromadyzeszłynamanowceutopiireprezentowanej
przezŚwiętosławskiego,któryjeszczewlatachpięćdziesiątychpróbowałodrodzićruchgromadny
powołującdożyciaGromadęRewolucyjnąLondyn.Nieodegrałaonajużjednakznaczącejroli.
WspomnianyŚwiętosławski,członekKNP
,anastępnieTDP
,wreszcietakżejedenznaj-
ważniejszychideologówGLP
,zaliczanybyłdogronanajbardziejradykalnychmyślicieliemi-
gracyjnych.Jegopoglądyokreślanonierzadkojakonutopijno–komunistyczne”.Przyczym
pozostającpodwpływemSaint–SimonaiBûcheza,odległychodkomunizmuintelektualistów,
swójradykalizmwywodziłzprzesłaniaEwangelii,naukiChrystusaiapostołów.Swojąutopię
ototalistycznychcechachprzedstawiłŚwiętosławskiwUstawachKościołaPowszechnego(1844).
Uważał,żeludzkośćtonKościółPowszechny”jglobalnezjednoczeniewszystkichwolnychludzi
iwolnychnarodów,zjednąwspólnądlawszystkichwiarąpolityczno–religijnąiscentralizowaną,
silnąwładzą,bezwłasnościprywatnejznrównościązupełną”.ProjektŚwiętosławskiegowywołał
burzęwśrodowiskachemigracyjnych.Krytykowanogozlewaiprawa.Równieżwśrodowisku
GRPnieuzyskałpełnejakceptacji.JedynieGromadaGrudziąż,niebezzastrzeżeń,zdecydowała
sięwydaćgodrukiem.Pozawieszeniudziałalnościgromad,ŚwiętosławskiopuściłAnglięiudał
siędokraju,alepokrótkimpobycie(główniewKrakowie)wróciłnaJersey,gdziezałożyłchrze-
ścijańsko–socjalistycznyComitéeRévolutionnairedesDémoctares–Socialisteswzywającydoeu-
ropejskiejrewolucjispołecznej,anastępnieredagowałczasopismonL’Homme”iprowadziłwłasne
wydawnictwoidrukarnię.Napisałtakżefundamentalnądodziśpracę:LudPolskinaEmigracji
1835–1846(1854),atakżerównieciekawytraktat:Corobićteraz,czylipoglądnateraźniejszość
iprzyszłośćPolski(1856).Zaopublikowanypaszkwilpt.Lereined’Angleterre(krytykamonarchii
angielskiej)zostałkarniewydalonyzJersey.Niemógłsięztądecyzjąpogodzić.Powróciłnawy-
spędopierow1861r.,gdziewzupełnymzapomnieniuiniespełnawładzumysłowychzmarł.
28
