Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskalewicachrześcijańska(1832–1914)...
uciśnionych”.Uważanorównież,żenspołecznośćmaodBogapowierzonesobieprawowybie-
raniapanującego”,aletasamaspołecznośćmarównieżprawodopozbawieniawładzytyranów,
nktórzysobieprzemocąjąprzywłaszczyli”.nGłosKapłana”raziłrównieżswoimagresywnym
antyszlachectwem,czegowyrazembyłartykułpt.Opracy,którywypełniłniemalcałynumer
czasopismazgrudnia1862r.Szlachtęokreślanotammianemnpróżniakówgorszychodchmary
szarańczy”,nklasąludzibezczci”,nklasąludzibezsumienia”,nklasąpasożytniczą”,wyzyskującą
słabszych,postępującąwbrewnauceChrystusaiEwangelii.n»Wpocieczołabędzieszpożywał
chlebtwój«.Któżnieznategoprzykazaniazapisanegonapierwszejkarcienaszejksięgiświętej,
ktooddziecinnychlatnieuczyłsię,żeononieuwzględniającżadnychgodnościdocałegorodzaju
ludzkiegosięrozciąga?Takajednakjestmocprzesądów,żeunascnotapracyniedostąpiłajeszcze
sprawiedliwegoocenianiaiwięcejuważanąjestjakociężarwłożonynaklasyubogieniżjako
nieodwołalnyobowiązek,odktóregoniktniemaprawasięwyłamywać.Jażbymmiałpracować?
Ach,torzeczhańbiąca,właściwatylkotłumowi!jpowieniejedenpanicz,któremuposławnych
przodkachpozostałyzbutwiałeprzywilejeiszczątkiznakomitejniegdyśfortuny,zapominazaś,
żetymsięnajwięcejhańbi,będąctakzawisłyodfortuny,iżbezniejumieraćzgłodulubżebrać
bymusiał.Jaktakielekceważeniejestwystępne,dalszywywódpokaże.Istotąpracyjestczynność,
cierpienie,którejejzwykletowarzyszy,jestprzypadłościątylkododatkową,przydatnąwznaczeniu
karypoutraciepierwszejniewinności,aleniestanowijejistoty.(ł)Ktoniebadałnigdypraw
Bożychrządzącychspołecznością,tenmożemniemać,żepomyślnośćjednegomusibyćokupioną
cierpieniemdrugiego,żedlautrzymaniaklasdostatnichmusząbyćklasybiedneiniewolnicze.
AletakaniejestwolaBoża,iwistocie,gdybytaświętawolabyłaszanowaną,nietylkotoogromne
zbiorowiskoludzinieprzeszkadzałobysobie,aleowszem,przyczyniałobysiędorozlewaniacoraz
większejpomyślnościtaknaogół,jakinapojedynczejednostki.Człowiekodosobnionyprzy
całymwytężeniusiłswoichniewiadomo,czybypotrafiłnajpierwszepotrzebyswezaspokoić,
człowiekzaśwspołecznościznajdujesięwniezmierniekorzystniejszychwarunkach,albowiem
poświęcającsięjednemuzawodowimożesięwnimwydoskonalićizaowoceswejpracyofiarowane
otaczającemutowarzystwumożenawzajemodbieraćstosownedlasiebiekorzyści.Alekoniecznym
warunkiemdozapewnieniapomyślnościtakogółowi,jakjednostkomjestsumienneprzezwszyst-
kichposzanowanietegopierwotnegoprawa:będzieszpracował.Niechtylkopewnaczęśćwyłamie
sięodniego,niechsięwbezczynnościubezpieczyprzywilejem,anatychmiastrównowagaustaje,
cudownaharmonia,jakąBógchciałwidziećwspołeczności,niknieizbytekwlenistwiejednych
wywołujekoniecznecierpieniedrugich.Zatemutrzymuję,żewspołeczności,jakąBógchciał
mieć,pracarozdzielonamiędzywszystkichstałabysięłatwąisłodkąkażdemu,wspołecznościzaś
złąwoląludzkąrozstrojonejpracadotykająctylkouboższestanystajesiędlanichnieznośnym
iciężkimbrzemieniem”jpisano.Niemalkażdynumerpismawypełnionybyłrozlicznymi
cytatamizBiblii,nauczaniadoktorówKościoła(np.św.Augustynaiśw.TomaszazAkwinu),
alerównieżpismchrześcijańskich(inietylko)filozofówiteologów,bywymienićchoćby:Francisz-
45
