Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Republikanizm-„widmowolności”
21
MichałJaskólski
REPUbLikANizM–„WidMOWOLNOśCi”
Niewola-jesttoformypostawienie
Namiejsccelu.
CyprianKamilNorwid
Niewola(1864)
1.Wprowadzenie
Esejtenpoświęconyjestnietyleogólnymrozważaniomidelibera-
cjomnadprzeszłością,tradycjamiczycharakterempolskiegorepub-
likanizmu,ileniecoinnemuspojrzeniunaróżneetapyhistoriiiteraź-
niejszościspołeczeństwaipaństwapolskiegooczamitrzechzupełnie
odmiennychpostaci.Łącząjezesobąnietuzinkowytalent,wielka
płodnośćpisarska,wreszcienieprzepartachęćbulwersowaniaczy-
telnikówiwywoływaniaichprotestuczyoburzenia.Sątopostaci
zróżnychepok,piszącewzupełnieróżnychwarunkachhistorycz-
nychiznajdującecałkiemodmiennepunktyodniesieniadlaswojej
twórczości.Postaci,októrychtrudnojestpisaćsineiraetstudioido
którychnieżywięwielkiejsympatiijakodoludzi,lecznieumniejsza
tomojegopodziwudlaprzynajmniejczęściichdzieł.Każdyznichbył
ijestwwiększejczęściliteratemniżmyślicielempolitycznymwści-
słymtegosłowaznaczeniu.Niestworzylifundamentupodnowemy-
ślenierepublikańskie,nieukonstytuowaliteżżadnegonowegomo-
delurepublikanizmu,acowięcej,niestaralisięnawetdookreślićgo
czydefiniować.Stanowiliistanowiąswoisteobrzeżeistniejącego
wdanymmomenciehistorycznymstanurzeczy,zapatrzeniwprze-
