Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoannaBanasiuk
Koniecznośćwyważeniatychkonkurującychzesobąinteresów,amianowicieinte-
resówużytkownikówkorzystającychzdóbrkulturyorazpodmiotówuprawnionych
ztytułuprawautorskich,zostałarównieżdostrzeżonaprzezprawodawcęunijnego
wtrakciedyskusjinadproblematykąutworówosieroconych.Taostatniatoczyłasię
wkontekścieplanówtworzeniacyfrowychbibliotek,przyczymstanbrakurozwiązań
prawnychi/lubpozaprawnychwodniesieniudoutworówosieroconychokreślanojako
nlukęXXw.”4zuwaginafakt,żezdużejczęściutworówpochodzącychzubiegłego
stulecianiemożnakorzystaćwświetleobowiązującychprzepisówiaktualnegostanu
techniki5.Jeszczewtrakciepracw2009r.nadrozwiązaniamiunijnymiwodnie-
sieniudoutworówosieroconychV.Reding,ówczesnakomisarzds.społeczeństwa
informacyjnegoimediów,wwydanymzCh.McCreevy’mwspólnymoświadczeniu
zapewniała,żedigitalizacjaksiążekjestwysiłkiemherkulesowym,aleotwieradostęp
dokulturymilionomobywateliEuropyipozanią6.Szerokiekonsultacjespołeczne
inieudanepróbynmiękkiego”unormowaniakwestiiosieroceniadziełdoprowadziły
ostateczniedoprzyjęciadyrektywyParlamentuEuropejskiegoiRady2012/28/UE
z25.10.2012r.wsprawieniektórychdozwolonychsposobówkorzystaniazutworów
osieroconych7.
Przepisyunijnewzakresieosieroceniadziełwywołałyszerokądyskusjęzarówno
wśródprzedstawicielidoktryny,jakipomiędzyorganizacjamizbiorowegozarządza-
niaiwśrodowiskuinstytucjikultury.Dokonaniewyczerpującejocenyprzyjętychroz-
wiązańnormatywnychprzekraczałobyrozmiaryniniejszegoopracowania.Jednae
jednązciekawszychkwestiipozostawionychpozazakresemszerszychrozważańna
gruncieliteraturyprzedmiotujestproblematykatzw.utworówczęściowoosieroco-
nych.Jesttoistotnezagadnieniebadawcze,wszczególnościzuwaginawątpliwości
interpretacyjnetreścirozwiązańunijnychwtymzakresie,różnicewprzepisach
wewnętrznychposzczególnychpaństwczłonkowskichorazzłożonośćtematykiprze-
jawiającąsięwkonieczncijednoczesnegorozstrzygnciaszeregukwestiidotyczą-
cychwspółtwórczościiinnychefektówpracytwórczejdwóchlubwięcejosób.Celem
inparticulartoimprovetheremunerationpossibilitiesforourcreators[ł].Withoutaproperly
functioningDigitalSingleMarketwewillmissoutoncreativity,growthandjobs”,http://europa.
eu/rapid/press-release_IP-16-3010_en.htm(dostęp:5.12.2016r.).
4V.Reding,Teroleoflibrariesintheinformationsociety,CENLConference,Luxembourg,
29
September
2005,
http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-05-566_en.htm?locale=en
(dostęp:5.12.2016r.);A.Lucas-Schloetter,DigitalLibrariesandCopyrightIssues:Digitalization
ofContentsandtheEconomicRightsoftheAuthors[w:]E-PublishingandDigitalLibraries:Legal
andOrganizationalIssues,red.I.Iglezakis,T.E.Synodinou,S.Kapidakis,NewYork2011,s.160;
T.Lüder,Te„orphanworks”challenge,GewerblicherRechtsschutzundUrheberrechtInternationa-
lerTeil”2010/10,s.684;N.Korn,InfromtheCold:Anassessmentofthescopeof(OrphanWorks’and
itsimpactonthedeliveryofservicestothepublic,Cambridge2009,s.24.Por.komunikatKomisjido
ParlamentuEuropejskiego,Rady,EuropejskiegoKomitetuEkonomiczno-SpołecznegoiKomitetu
Regionów,Europeanakolejnekroki,COM(2009)440final,s.5.
5Por.J.M.Grages,VerwaisteWerke.LizenzierunginAbwesenheitdesRechtsinhabers,Tübingen
2013,s.1.
6„ItistimeforEuropetoturnoveranewe-leafondigitalbooksandcopyright”.JointStatementof
EUCommissionersRedingandMcCreevyontheoccasionofthisweek’sGoogleBooksmeetingsinBrus-
sels,http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-09376_en.htm?locale=en(dostęp:5.12.2016r.).
7Dz.Urz.UEL299,s.1,dalej:dyrektywa2012/28/UE.
24