Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ws
t
ęptłumacza
5
patrzechpostaci:Uroku,MiłościiTęsknoty.Tentematmusiałmuja-
kiśsofistapoddać,bocisięrównocześnielubująwtegorodzajuprzenoś-
niachizestawieniach.
Bóstwajakbyodmłodniałyizeszłyzeświątyńiplacówzamkowych
dosalonów.FidiaszowaAtenaDziewicamiałabliskodwanaściemetrów
wzrostuizatrzymilionyzłotanasobie;gdybyjegoZeus-Ojciec
wOlimpiibyłpotrząsnąłgrzywą,ziemiabysiętrzęsła;terazwzacisz-
nychwnętrzachprywatnychdomówbawiąokowesołe,pełnewdzię-
kumłodegociałafiguryAfrodyty,Erosa,prawiedziewiczegoApollina
imaleńkiegoDionizoska.HermesiDionizostracąbrodyiniestraszą
pobożnychwświątyniach.Młodocianyopiekunkupców,bydłaizło-
dzieizabawianiemowlęcegoDionizosawinnymgronem,Apolloigra
zjaszczurką,askrzydlatabogininabalustradzieAtenyZwycięskiej
zwielkimwdziękiempoprawiatrzewik.WidaćspoufaliłsięAteńczyk
zbogamiiwolisięznimibawićipieścić,niżichczcićjakojcowie.
Znikadawny,wielkistylwrzeźbach,obliczanychniegdyśnaogląda-
niezdaleka;Praksytelesawypieszczoneposągizachwycajądopiero
zbliskaróżnorodnościąmateriałów,miękkościąform,urokiemłagodnie
barwionego,przejrzystegomarmuru,subtelnościąwyrazu.Terzeźbynie
tylkoimponująinietylkozdobią,ależyjąimówią,jakosobyżywe.
Żywe,aczęstobliskieitakiejakdzisiaj.TakijestbiustSokratesa
zNeapoluiPlatonawWatykanie,obarobotySilaniona.Żywymchciał
miećPlatonawmarmurzeuczeńjegoiprzyjacielMitradateszChios;
ongouSilanionazamówił.TakajestHegezo,żonaProksenosa,wy-
bierającazpannąsłużącąbiżuterięnaswoimznanymnagrobku,takich
więcejmówiłodowidzanaświeżoprzedbramąDipylonzałożonym
cmentarzu:odrobnychszczegółachosobistegożyciazmarłychosób,
ointuicjipsychologicznejwspółczesnychrzeźbiarzy,ozainteresowaniu
sięsztukiradościąibólem,małościąitęsknotą,upojeniemismutkiem
poszczególnego,indywidualnegoczłowieka.
Wobrazieściennym,wmozaiceinawaziezanikarównocześnie
dawnystyl,ograniczającysiędoliniiipłaskichsylwetnajednobarw-
nymtle
—
zjawiasięświatłocieńikolor.Niedługoimalarstwospró-
bujeipotrafidaćrealistycznezłudzenierzeczywistości.Szerokoroz-
chodzisięsławaskrzydlatejNike,powożącejczwórką,którązogrom-
nymrozmachemwkompozycjiirysunku,iświetnymikoloramimiał
wymalować,zHomeremwswoimzakresieporównywany,Nikoma-
chos,synAristejdesaTebańczyka,wynalazcytechnikienkaustycznej.
Enkaustykapolegałanawpalaniustalowym,gładkimnarzędziemfarb
rozrobionychzwoskiemwgładkąpowierzchnięszlifowanegomarmu-
