Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.Geneza,ewolucja,istotaidefinicjafakenewsa
niemieckieprzekazałytęinformacjędoAngliiiFrancji18.Skutkiemtej
prowokacjimiałbyćpożądanybrakinterwencjitychkrajówwmo-
mencierzeczywistegoatakuNiemiecnaPolskę.Wydajesię,żecel
zostałosiągnięty19.Wtymprzypadkuopróczsamegofaktuprowokacji
kluczowąrolęodegrałprzekazradiowy.Rozprzestrzeniłbowiemnie-
prawdziwąwiadomośćbardzoskutecznie.Gdybynieradio,niedotar-
łabyonatakszybkodoadresatówinieprzyniosłaprzewidywanych
efektów.
Wymienionepowyżejprzykładyukazująmożliwesposobywykorzy-
staniaśrodkówspołecznegoprzekazuwrozpowszechnianiufałszywych
treści.Możnajednakzauważyć,żeprzypadkiteróżniąsięodsiebie
podwielomawzględami.Równieżreakcjaodbiorcówbyładośćróżna,
częstoskrajna,aletakżewpewiensposóbograniczona.Przezkolejnelata
ewolucjidziennikarstwategotypuhistoriezdarzałysięczęściej,jednak
zainteresowaniezjawiskiemfałszywychwiadomościwskaliświatowej
18
Zob.A.Spieß,H.Lichtenstein,Akcja„Tannenberg”
.PretekstdorozpętaniaIIwojny
światowej,przeł.B.Floriańczyk,Warszawa1990.
19
Autorkazdajesobiesprawę,żetwierdzenietostanowidalekieuproszczenie,
chodzijednakprzedewszystkimopokazaniemechanizmu(docelowego)wykorzystania
fakenewsa.Rozwijającmyśloprowokacjigliwickiej,należypowiedzieć,żemiałaona
marginalny,oilejakikolwiekwpływnawypowiedzeniewojnyNiemcomprzezAnglię
iFrancję3września1939roku,aniejuż1września.Popierwsze,Aliancinieprzyjęlinie-
mieckiejwersjiwydarzeńwGliwicach.Podrugie,skierowanabyłaonatakże,lubwręcz
głównienarynekwewnętrzny,bynastawićwrogonaróddonowegoprzeciwnika(była
tometodasprawdzonawcześniejwAustriiczyCzechosłowacji).Potrzecieinajważniej-
sze,opóźnieniewreakcjiwynikałozwystosowaniajuż1wrześniaultimatumrządów
brytyjskiegoifrancuskiegodorząduIIIRzeszyo24-godzinnymterminieoczekiwania
naodpowiedź.
