Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Podstawyfarmakologiiogólnej
17
Kobietyzazwyczajsąbardziejwrażliwe
jaśnionododziśmechanizmówdziałania
nalekiniżmężczyźni,możetojednakzale-
wielustosowanychleków.
żećodmniejszejmasyciała.
Przezmechanizmdziałanialekurozu-
Ze
stanów
patologicznych
wyraźny
miemyjegowpływnażywyorganizm,
wpływnasilającydziałanielekówmającho-
wwynikuczegodochodzidozmianczynno-
robymiąższowewątrobyinerekprzebiega-
ścikomórekitkanekorganizmuawefekcie
jącezichobniżonąwydolnością,powodują
dopowstaniaokreślonegodziałaniafarma-
bowiemzmniejszenieeliminacjileków.
kologicznego.
Zefektemfarmakologicznymzwiązane
Wielelekówwywołujezmianyczynności
sązjawiska:tachyfilakcji,tolerancji,kumu-
komórek,tkanek,narządóworganizmupo-
lacjiilekozależności.
przezmechanizmfizykochemiczny–
Tachyfilaksja–zachodziwówczas,gdy
zmieniającnp.przepuszczalnośćbłonko-
kolejnepodanielekupowodujesłabszy
mórkowych.Takdziałająniektóreśrodki
efektfarmakologiczny,awkońcupona-
znieczulająceogólnie,którepowodująfizy-
stępnychpodaniachstwierdzamycałkowity
kalnezmianybłonkomórkowych,niektóre
brakdziałania.Klasycznymprzykłademle-
leki(np.kurara)wywołujązmianyładunku
kuwywołującegotachyfilaksjęjestefedry-
elektrycznegokomórki,porażającmięśnie
na,kilkakrotnejejzastosowaniewodstę-
prążkowane.Lekami,którewywołujązmia-
pachkilkuminutowych,powodujecoraz
nyfizykochemicznekomórkisątakże
mniejszewzrostyciśnieniakrwi,ażdocho-
związkiobniżającenapięciepowierzchnio-
dzidocałkowitegobrakureakcjiorganizmu
we(detergenty,kwasyżółciowe,saponiny),
natenlek.
lekineutralizującekwassolnyżołądkaoraz
Otolerancjimówimywówczas,gdydla
osmotyczneśrodkiprzeczyszczające.
uzyskaniatejsamejreakcjikoniecznejest
Mechanizmbiochemiczny–lekmoże
zwiększeniedawkileku,tolerancjarozwija
reagowaćchemiczniezreceptorem,którym
sięzdecydowaniewolniejodtachyfilaksji.
jestenzym,koenzymlubsubstrat.Wyni-
Rozróżniasiętolerancjętkankowąimeta-
kiemtakiejreakcjijestzmianaczynności
boliczną.
komórki,narządunaskutekhamowanialub
Kumulacjatogromadzenielekuwustro-
nasileniaaktywnościenzymów.
ju.Możeonawystąpićwówczas,gdylekjest
Niektóreleki,takiejakfizostygmina,ha-
podawanywzbytkrótkichodstępachczaso-
mująaktywnośćenzymów–acetylocholine-
wychiorganizmniemożecałkowicieelimi-
sterazy,wwynikuczegozwiększasiępoziom
nowaćdawkipoprzedniej.Skutkiemtego
nierozłożonejprzeztenenzymacetylocholi-
jestprzedłużeniedziałanialeku,zwiększe-
ny,któranastępniedziałającnaodpowied-
niesiłyjegodziałania,anawetpojawienie
niereceptoryzmieniaczynnośćnarządów.
sięobjawówprzedawkowania(objawówtok-
Wybiórczośćisiładziałaniazdecydowa-
sycznych).
nejwiększościlekówjestwynikiemwiąza-
Lekozależność–jesttostanpsychiczny
niasięichzreceptoramibłonowymi,
ifizyczny,którywynikazinterakcjimiędzy
awprzypadkuhormonów,zreceptorami
żywymorganizmemalekiem,manifestują-
wewnątrzkomórkowymi(mechanizmre-
cysięm.in.zmianązachowaniaipożąda-
ceptorowy).Lekiłączącsięzreceptorami
niemzażywaniagowceluosiągnięciaokre-
prowadządozmianyprocesówmetabolicz-
ślonychdoznań.
nychzachodzącychwkomórce,tymsamym
wpływająnafunkcjeposzczególnychtkanek
inarządów.
1.3.2.Mechanizmydziałania
leków
Receptoryfarmakologiczne
Zgodniezteoriąreceptorowąwarunkiem
Pojęciemechanizmudziałanialekówjest
działanialekujestjegoreakcjazbiałkiem
pojęciemzłożonym.Mimowprowadzenia
komórki(receptorem),wwynikuczegodo-
nowoczesnychmetodbadawczych,niewy-
chodzidozmianjejczynności.
