Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
AGNIESZKAŁUGOWSKA
–żeznajdujesięwrelacjidoczłowiekaiBoga.Itakwśredniowie-
czuzgodnieztąideąwierzono,żeprzyrodamaDokreślonemiejsce
wwielkimporządkurzeczy”.Naturazaczęłabyćpostrzeganajako
cośodnasróżnego,aleielement,któregojesteśmyczęścią.Od
początkuśredniowieczadokońcaosiemnastegowiekuludzkość
miaławyznaczonemiejscewWielkimŁańcuchuBytów,ibyłoto
miejsceraczejpoślednie.Ideata,nawiązującdoniemożnościistnie-
niapróżni,akcentowałaciągłośćbytówiichhierarchię,sytuując
ludzkośćnieskończenieniżejodBoga,akobietęniżejodmężczy-
zny.Wtejkosmologiinaturapojmowanabyłajakocałośćistnienia,
aludzkośćjakoniedającysięoddzielićelementtejcałość.Wdok-
trynietejteleologicznezamiaryprzypisanezostałyBogu,którytak
zaprojektowałwszystkierzeczyiprawanatury,abysłużyłyczłowie-
kowi.Ideętęczęstowykorzystywanowceluusprawiedliwienia
panowaniaczłowieka,ekofeministkipowiedziałybymężczyzny,nad
resztąstworzeniaikobietami7.
Wszesnastymisiedemnastymwiekumiałymiejscedwiezasad-
niczeprzemiany,obydwiepolegającenawyabstrahowaniuDstanu
natury”iprzeciwstawieniujejczłowiekowiiBogu,którenegowały
możliwośćistnieniawszechobejmującegoporządkurzeczy.Pierwsza
znichpolegałanastworzeniunowegopoglądunanaturę,która
zżyciodajnej,witanejsiły,oglądktórejwiązałsięzogarnianiem
całości,stajesięmartwąmateriąifunkcjonowaćzaczynawpostaci
mechanistycznejkoncepcjiprzyrody.Naturastajesięczymśobiek-
tywnym,podzielonymnaodrębnedziedziny,niezależnymaniod
Boga,aniodpoznającegopodmiotu.Poglądten,całyczasjeszcze
zakładającyjednośćnatury,zewzględówepistemologicznychdzielił
jąnaszczegółoweobszarybadania.Przemianętęzainicjowałafizy-
kalnaontologiaGalileusza,filozofiaKartezjusza,apotemnaukowy
obrazświatastworzonyprzezIzaakaNewtona.Wypracowanie
7K.Soper,WhatisNatureł,s.23.
