Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ekofeminizm:kobiety,kultura,natura
23
metodynaukowejumożliwiłoniebywałypostęppoznawczyiuczy-
niłozbędnymteleologicznewyjaśnianieprzyrody.
Drugaprzemianawrozumieniunaturyskutkowaławytworze-
niemwyraźniezarysowanejróżnicypomiędzystanemdziewiczym
przyrodyasztuczniewytworzonymstanemludzi,którykierował
sięwypracowanymizasadamiikonwencjami.Przemianatakoncep-
tualizowanabyławdwojakisposóbozjednejstronyprzyrodabyła
postrzeganajakodesygnatstanuniewinności,zdrugiej–jakomiej-
scedzikieinieprzystępne.Wspomnianedwasposobyjejprezentacji
odpowiadająideompropagowanymprzezoświecenieiromantyzm.
Nowekonstrukcjeprzyrodymiaływpływnakształtowaniesięform
społecznejaktywnościwzględemniejpodejmowanych;kulturabyła
częstopostrzeganajakoczynnikkorygującynaturę(oświecenie)lub
wreakcjinatakąpostawę,naturajakoelementwybawiającynasod
deformacjiiograniczeńkultury(romantyzm)8.
Klasycznymdziełemprezentującymdwasposobyujęcianatury
jestpracafilozofkiCarolynMerchant,którawswojejksiążceThe
DeathofNature:Women,EcologyandScientificRevolutiondokonała
analizytychreprezentacjiwzachodniejtradycjinaukowej,wktórej
naturakonceptualizowanabyłajakoorganizmijakomechanizm.
Wedługautorki,modelorganicznybyłfundamentalnienie-duali-
stycznyiwzwiązkuztympozwalałnarozumienieprzyrodywkate-
goriiwspólnotyodmiennych,leczrównoważnychelementów.
Zkoleimodelmechanistyczny,którypojawiłsięwfilozofiieuro-
pejskiejwosiemnastymwiekuibyłzainspirowanyprzezfilozofię
Kartezjusza,FrancisaBaconaiodkryciaIzaakaNewtona,zapocząt-
kowałokrespostrzeganiaprzyrodyjakomateriinieożywionej,którą
człowiek(mężczyzna)możesiędowolnieposługiwać.Wmechani-
stycznymmodelunatury,odwołującymsiędodualistycznejwizji
świata,kobietyutożsamianozbiernym,uprzedmiotowionymświa-
8P
.Macnaghten,J.Urry,Alternatywneprzyrody.Nowemyślenieoprzyrodzie
ispołeczeństwie,Warszawa2005,s.17–27.
