Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdzial1.
Oczekiwania,analizaliteraturyprzedmiotu...
23
4.Potrzebaniezależności(potrzebawolności,potrzebauzależnieniasiętyl-
koodsiebie,potrzebaakceptacjistandardówkulturowychgrupy,potrzeba
działaniarzetelnegoiuczciwego).
5.Potrzebakontaktówspołecznychlubpotrzebyspołeczne(potrzebystowa-
rzyszania,potrzebyżyczliwości,dyscypliny,agresywności)3.
HenryA.Murray,amerykańskipsycholog,widziczterymożliwekryteria
podziałupotrzeb,wzależnościodtego,czy:
–sądeterminowaneprzezprocesyorganiczne,czynie–potrzebyviscerogen-
neipsychogenne;
–powodująruchkuczemuś,czyruchodczegoś–potrzebypozytywneine-
gatywne;
–ujawniająsięwsłowachipostępowaniulubtylkowwyobraźni–potrzeby
jawneiutajone;
–człowiekzdajesobieznichsprawę,czynie–potrzebyświadomeinieuświa-
domione4.
Pominąłonpopularny,stosowanyprzezSergeiaL.Rubinsteina,jednego
zwybitnychrosyjskichpsychologówifilozofów,podziałpotrzebnamaterialne
iduchowe,wyróżniając27potrzebpsychicznych.Sątopotrzeby:bezpieczeń-
stwajakotendencjidounikaniafizycznegourazu,psychicznegourazuzestrony
innych,dounikaniaurazupsychicznegowewłasnychoczach,poniżania,potrze-
bawyczynu,stowarzyszaniasię,afiliacji,agresywności,autonomii,kompensacji,
uległości,usprawiedliwianiasiebie,dominowania,uzewnętrznianiaswojejoso-
bowościiekshibicjonizmu,żywieniaiopiekowaniasię,porządku,zabawy,od-
rzucaniaiizolacji,przyjemnychdoznańzmysłowych,potrzebaseksualna,opieki
ioparcia,rozumienia,nabywania,poznawcza,tworzenia,informowaniainnych,
doznawaniaaprobatyiuznaniazestronyinnych5.
Motywacjaniejestpojęciemrozumianymjednoznacznie,niema„jedyne-
go”sposobujejrozbudzaniaiutrwalania,ponieważjestwieleczynników,które
wpływająnaludziiświadomekształtowanieichśrodowiskażycia,pracy.Można
jednakprzyjąćstwierdzenie,żemotywacjajestźródłemisiłąnapędowąnaszych
zachowań.Jeśliwięcbadamyczyjąśmotywację,badamyjegozachowania,aana-
lizujączachowania,badamymotywację6.
Istniejądwasposobyprzedstawianiateoriimotywacji.Behawioryścisązda-
nia,żeludzkiezachowaniejestwynikiemodruchówiinstynktówsterowanych
reakcjąnabodźce.Jednakżezawszepozostawałytakiespecyficznezachowania
ludzkie,gdzietradycyjnemetodywarunkowanianiedawałypożądanychefek-
3S.Garczyński,Potrzebypsychiczne...,dz.cyt.,s.9.
4S.Siek,Osobowośćahigiena...,dz.cyt.,s.197–199.
5Tamże,s.205–206.
6C.Sikorski,Motywacjajakowymiana–modelerelacjimiędzypracownikiemaorganizacją,
CentrumDoradztwaiInformacji„Difin”,Warszawa2004,s.10–11.
