Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Rzeczywistośćtelewizyjnychdyskursów–fenomenologiatelewizyjnegomedium
trująsięonezatemwokółdominującychzjawiskitematów,któreokreślająkulturę
telewizyjnąwdanymczasie.
Deskryptywnądefinicjędyskursuoszerokimznaczeniudefinicyjnymproponuje
MarekCzyżewski,uwzględniająckilkajegoobszarów.Popierwszezwracauwa-
gęnato,cokonstytuujedyskurs:n(ś)dyskursmożnatraktowaćjakocałokształt
tekstówznajdującychsięwspołecznymobiegu”(Czyżewski,Kowalski,Piotrow-
ski2010:18).Dyskurstocałokształttekstów,czylirozmaitegorodzajuwypowiedzi
ookreślonymwątku,motywielubtemacie.Dalejwzaproponowanejprzezsiebie
definicjizwracaonuwagęnakilkaobszarówdyskursu:
(ś)obszarkomunikowaniasięwżyciucodziennym,czylidyskurspotoczny,(ś)obszar
komunikowaniasięwramachinstytucji,czylirozmaitedyskursyinstytucjonalne(rozprawa
wsądzie,posiedzenieradynauczycielskiej),obszarkomunikowaniawłaściwydlaokreślonych
światówspołecznych(wieczoryliterackie,spotkaniabiznesowe),jakiobszarśrodkówmaso-
wegoprzekazu(gazetacodzienna,talkshow)(Czyżewski,Kowalski,Piotrowski2010:11).
OstatniwskazanyprzezCzyżewskiegoobszardyskursumedialnegojestbardzo
obszernyiskładasięnańwielepomniejszychobszarów,któremająswojąwyraźną
charakterystykęitreści.
WedleNormanaFaircloughiRuthWodakkrytycznaanalizadyskursuzawiera
trzyzasadniczezałożenia,amianowicieuznaje,żedyskursstanowidziałaniespo-
łeczne(praktykęspołeczną),poprzezdziałaniespołecznekonstruujerzeczywistość
społecznąiużywawtymcelujęzyka(Fairclough,Wodak1997:258-284).Zgod-
nieztakimujęciemdyskursumaonznaczącywpływnakształtowanierzeczywi-
stościspołecznej.nDyskursjestzarównospołeczniekonstytutywny,jakispołecznie
ukształtowany”(Fairclough,Wodak1997:258).
Uznajęzatem,iżdyskursmaistotnywpływnakształtowanieświataorazstwarza
strukturalneramydlamotywówitrendówistotnychspołecznieikulturowowdanym
czasieorazkontekście.
Dlaporządkuprzeprowadzenianiniejszejanalizytelewizyjnychtreściproponuję
zatemprzyjąćperspektywędyskursywnąiinterpretacyjnąwobectelewizyjnejrze-
czywistości.Telewizja,którazeswejnaturyjestmediumdynamicznym,wytwarza
wielorakietreściiznaczenia,któresąorganizowanewokółkilkuzasadniczychpól
dyskursywnych.Wrekonstrukcjitelewizyjnegoświatazakładam,żetreścitekon-
centrująsięwokółsześciufundamentalnychdyskursów:rywalizacyjnego,stylów
życia(lifestylowego),autoreferencyjnego,popularyzatorskiego(scientyfikacyjny),
deliberatywnegoorazrozrywkowego.Tenostatniodgrywarolęhegemonicznąinad-
rzędnąwobecpozostałychobszarówdyskursywnych.Dyskursrozrywkowyekspan-
sywnieprzenikabowiemdowszystkichpozostałychpóldyskursywnych.Wzasadzie
jednakgraniceposzczególnychdyskursówsądośćpłynneinieczęstoprodukowane
treściprzynależącałkowiciedoktóregośznich.Wieletreściznajdujesięnagranicy
dwóch,anawettrzech,obszarówdyskursu.Niechzaprzykładposłużątutajtreści
związanezesportem.Tematykasportowajesttakwielorakaiinteresująca,żeznaj-
dujesięnagranicykilkudyskursów.Sportmożnabowiemanalizowaćzpunktuwi-
dzeniaczystejrozrywki,aletakżecechrywalizacyjnych,charakterystycznychstylów
