Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Kowalski;D.Falcman,Fenomenologie:socjologiaversuspedagogika,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-980-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
––Wstęp––
15
odstępstwemodtradycyjnychsposobówmyśleniaosocjologiiinaukachowy-
chowaniu.Jakkolwiekpowyższesłowarazićmogąkategorycznością,mamypod-
stawyprzypuszczać,żetakdziejesięnierzadkoD.Falcmanwtokuwykładów
otwartych,wyjazdówkonferencyjnych,rozmówzosobamizróżnychośrodków
naukowychposłyszałwiele,ilepiejtego„wiele”nieupubliczniać.Otóżniekażde
twierdzimyróżneodtradycyjnegopoznaniewnaucejestfenomenologiczne.
Fenomenologieto,ujmujączdawkowo,kilkatez:chybaistotniejszedotycząinten-
cjonalnościiredukcji.Bynadaćczemuśwalorfenomenologiczny,trzebazbadać,
czyistotnierealizujewyznaczonetymitezamizałożeniapoznawczeiczykierunek
analizywistociezgodnyjestzaksjomatami.Inaczejtrudnonazwaćto„coś”czymś
fenomenologicznym.
Naszemyślenieofenomenologiachjakoteoretycznychpodstawachanaliz
badawczychjestdużymuproszczeniemideifilozoficznych.Jakkolwiekspeł-
niamytensammodelpoznawczychposzukiwań,któryprzyświecałZ.Krasno-
dębskiemumożliwydonazwaniajakopowrótdofilozoficznychkorzeni
symplifikacjewidoczne.Niechcemymówićowszystkich,napiszemytylko
ojednej,otyleważnejdlatekstu,żepojawiasięwjegoczęścidrugiej,itojako
istotnateza.Tym,coprzesądzaoprzewadzefenomenologiinadorientacjamitra-
dycyjnymi,jestlepszewyeksponowaniepodmiotu:orientacjetradycyjnezajmują
sięnimzdawkowoitendencyjnie.Sposóbmówieniaopodmiociewtychtradycyj-
nychorientacjachjestmianowiciepochodnąrozległościicharakterupytań,tezaś
zacierajądetalepodmiotowychcharakterystyk.Myślsądzimyniepowodująca
większychkontrowersji,prawiebanalna.
Wnikliwszecharakterystykipodmiotumająswójmodelstrukturalny.Jestnim
sprawczeodniesieniesięosobydoświata.Fenomenologiepozwalajątoodniesienie
siępodmiotudotranscendentałuująćteoretycznieiwyeksplorować.Orientacje
tradycyjneinaczej:niepozwalająprzesądzićotymsprawczymodniesieniupo-
zwalajątylkownioskowaćowybranychprzekonaniachorazdziałaniachpodmio-
tujednaknieuprawnionejestnaichgruncieutożsamienieokreślonegoprzeko-
naniazdziałaniem,choćbysensprzekonaniaspełniałsięwpolecanymuwadze
działaniu.Podmiotbowiemmożedokonywaćdziałania,niemyślącodeklarowa-
nymprzekonaniualbozpowodów,którelokująsiępozanim.Podobnietrudnona
gruncietradycyjnychorientacjizlustrowaćwszystkiemożliweprzekonania,które
mogłybybyćzapleczemdlaokreślonegodziałania.Pojawiasięteżryzykoprojekcji
badacza,czyliprzypisywaniabadanemuprzekonań,któreznajdująsiętylkowpuli
możliwychzdaniembadacza,bądźutożsamianiawszelkiejwiedzyzprzekona-
niem.Aprzecieżijedno,idrugiejestbłędne.Rozwijającpierwszeniebezpieczeń-
stwo:niesposóbutrzymywać,żesposóbmyśleniaoświeciebadaczajestzgodny
zmyśleniemonimkażdegobadanego.Badaczprojektujewtedynabadanegoswój
indywidualnyświatopogląd,dającdowyborutylkoodpowiedzi,którezawierają
sięwtymnieprawnieuniwersalizowanymsposobiemyśleniaorzeczywistości.
Obronaprzedtymzarzutemujęćtradycyjnychprzecieżdajesiębadanym