Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Kowalski;D.Falcman,Fenomenologie:socjologiaversuspedagogika,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-980-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
16––Wstęp––
możliwośćsformułowaniaodpowiedziwłasnej,gdybyichodpowiedziniemieściły
sięwpuliprzewidzianychprzezbadacza–niejestwpełniprzekonywająca,ponie-
waż:1)niezawszedajesiętakąmożliwość(praktycznewymogibadańredukują
takąmożliwość,bojejkonsekwentnestosowaniemogłobyskomplikowaćbadanie
nierzadkodotegostopnia,żebyłobytrudnedoprzeprowadzenia);2)pytaniejako
datumzastaneprzezbadanegoniesiezesobąładunekzałożenia(zakłada,żebada-
nymyślioczymś,cojestważnezdaniembadanego,itowaspekciewyznaczonym
pytaniem).Rozwijającniebezpieczeństwodrugie:niekażdawiedzapodmiotujest
werbalizowana.Niemałaczęśćnaszejwiedzyoświecietoelementinnejniżwer-
balnadyskursywności.M.Frąckowiakdajezaprzykładwiedzęucieleśnioną.Jako
niespecjaliściodniejniejesteśmywstaniestworzyćbliższejspecyfikacji–jednak
należyuważać,żejestonamożliwa–iodesłałabydoinnychkategoriiwiedzy,
którejnieujmujesłowo.
Fenomenologiemiałybywięc,naszymzdaniem,zapewniaćwglądwsprawcze
odniesieniepodmiotudoświata,atenelementsprawczegoodniesieniamiałbybyć
punktemcentralnymlepszychcharakterystykpodmiotuwfenomenologiach.To
jednakproblematycznezdwóchpowodów,drugijestkonsekwencjąpierwszego.
Otóż,nacozwracauwagęK.Wojtyła,konsekwentnestosowaniemetodyfeno-
menologicznejuniemożliwiawypowiedzeniepewnychstwierdzeń,awśródnich
właśnietych,któreodnosząsiędoowegostosunkusprawczego.Togenerujekło-
potyetykiSchelerowskiej.NagrunciesystemuM.Scheleraniesposóbpowiedzieć
oczłowiekujakosprawcydobrabądźzłamoralnego.Dobroizłotoelementyświa-
tazewnętrznegowzględempodmiotu,doktóregomiałbysięonodnosićwdziała-
niu.Istotnie–tonampodpowiadajużzdrowyrozsądek–jednakwypowiedzenia
tegozabraniametodafenomenologiczna.Tuwłaśnieprzebiegajednozjejogra-
niczeń,ipewniemiałjetakżenamyśliP
.Orlik,gdywrozmowiezD.Falcmanem
wskazywałnaograniczeniametodyfenomenologicznej.Tymczasemkonstrukcja
omówionawczęścidrugiej,anawetwniejpostulowana,ujmujejakozałożenie
tosprawczeodniesienie.Przyjętezdroworozsądkowo,leczwbrewteoriimetody
fenomenologicznej,pozwaladopełnićprzestrzeńróżnicmiędzyfenomenologiami
filozoficznymiasocjologicznymionastępnyelement.Kłopotdrugi,awynikający
zpierwszego,tosłabeugruntowaniewaloruwnikliwszejcharakterystykipodmio-
tu,jeślitenmiałbysięopieraćtylkonazdrowymrozsądku.Tozdroworozsądkowe
wyposażeniepodmiotuwmożliwośćdziałaniazorientowanegonacośpozanim
byłobymożedozaakceptowaniawinnychokolicznościach–gdybyprzesądzające
onimstwierdzenieniestanowiłooosinaszejargumentacjiteoretycznej.Tutaj
powołaniesięnazdrowyrozsądekwinnychteoriachsocjologicznychjestniemoż-
liwe,ponieważwłaśnietęzdroworozsądkowośćjednejznichproblematyzujemy.
Wydajesię,żeproblemsprawczegoodniesieniaczłowiekadorzeczywistości
powinienprzesądzićokierunkunaszychdalszychposzukiwańteoretycznych.
Towszakbardzokłopotliwe–ponieważsocjologianieproblematyzujesprawy
możliwościodniesieniaczłowiekadorzeczywistości.Odniesieniemanifestowane
