Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
RafałStobiecki,AleksandraSylburska
Emigranciuważalisięszczególniepredystynowanidotejroli,bo
jakstwierdziłinnypublicystaparyskiegomiesięcznika:
Przeżytecierpieniapozwoląemigrantomlepiejzrozumiećgłębszepodłożetych
przemianwświecie,któredoprowadziłydoichtragedii,azatemtakżeznaleźć
iwskazaćludzkościśrodkizaradcze.[…]Sąonizawszefermentem:albofermen-
temnegacji,natlekompleksużaluikrzywdy,albofermentem,zmuszającymdo
szukaniasposobówlepszegoporządkurzeczynatlekompleksumisji21.
WrzeczywistościjednakrealnywpływnażyciepolitycznewPol-
sce,wtymprzedewszystkimnakształtowaniesiępostawopozycyj-
nych,miałydwaośrodki:InstytutLiterackiwParyżuiRadioWolna
Europa22.Nieoznaczałoto,żeresztaemigracyjnejspołecznościwża-
densposóbniepomagałarodakomwkraju–wsparcietomiałojednak
charakterprzedewszystkimmaterialny23.
Naemigracjipowstałylicznewydawnictwa,któremimoperma-
nentnychproblemówfinansowych,dostarczaływartościowejliteratu-
rynietylkopolskiemuwychodźstwu–jednymzcelówichdziałalno-
ści,nielegalnejzpunktuwidzeniaWarszawy,byłkolportażksiążek
wkraju24.Istniałyorganizacjezrzeszająceludzikultury25.Emigranci
rozumieliznaczeniewykształcenia.Zjednejstronymiałoonoumożli-
21M.Brzeziński,KompleksyD.P.,nKultura”1948,nr14,s.95.
22A.Friszke,DrugaWielkaEmigracja1945-1990…,s.494.
23NajwiększefinansowewsparciezzagranicyzaczęłonapływaćdoPolskipo
powstaniupierwszychorganizacjiopozycyjnychw1976r.:R.Lewicki,J.Skowronek,
Pomocmaterialna,[w:]Pomockrajowiprzezniepodległościoweuchodźstwo1945-
1990,red.R.Lewicki,Londyn1995,s.21–33.
24NajważniejszewydawnictwaemigracyjnetoInstytutLiterackiorazLibella
wParyżu,GryfPublications,OficynaBolesławaŚwiderskiego,Veritas,OficynaPo-
etówiMalarzywLondynie,RoyPublisherswNowymJorku:R.Habielski,Dru-
gaWielkaEmigracja1945-1990…,s.165.Odorobkuliteraturynaobczyźniem.in.:
J.Zieliński,Leksykonpolskiejliteraturyemigracyjnej,Lublin1990;Literaturaemi-
gracyjna1939-1989,t.1,red.M.Pytasz,Katowice1994;M.DanilewiczZielińska,
Szkiceoliteraturzeemigracyjnejpółwiecza1939-1989,Wrocław1999;Antologia
poezjipolskiejnaobczyźnie1939-1989,oprac.B.Czaykowski,Warszawa–Toronto
2002;Poezjapolskanaobczyźnie.Studiaiszkice,t.1–2,red.Z.Andres,J.Wolski,
Rzeszów2005;Prozapolskanaobczyźnie.Problemy-dyskursy-uzupełnienia,t.1,
red.Z.Andres,J.Pasterski,A.Wal,Rzeszów2007;Literaturapolskanaobczyźnie
-zapomnianedziedzictwoporoku1939,red.R.Zajączkowski,Lublin2017.
25Wartowśródnichwymienićm.in.ZwiązekPisarzyPolskichnaObczyźnie,
ZwiązekArtystówScenPolskichzaGranicą,StowarzyszenieFotografikówPolskich
wLondynie:Leksykonkulturypolskiej…,s.418–420,502–511.
