Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RafałStobiecki,AleksandraSylburska
Myślącopowojennejemigracji,koncentrujemysięprzedewszyst-
kimnaPolakach,którzypozostalinaobczyźnielubwyjechalizPolski
wpierwszychlatachpoIIwojnieświatowej.Należyjednakpamiętać,
żewkolejnychdekadachzimnejwojnymiałymiejscewydarzenia,
którezachęcałybądźzmuszałyPolakówdoopuszczeniaojczyznyipo-
szukiwanianowegodomu.Najważniejszedladziejówemigracjipoli-
tycznejwydarzeniamiałymiejscew1968r.iwlatach80.Wpierw-
szymprzypadkuokoło13tysięcyPolakówpochodzeniażydowskiego
musiałoopuścićkrajzpowoduantysemickiejnagonki.Bylitogłównie
przedstawicieleinteligencjiiczęśćznichchętniezaangażowałasię
wdziałaniapolitycznenaobczyźnie(np.periodyknAneks”byłwy-
dawanyprzezemigrantównpomarcowych”).Wprowadzeniestanu
wojennegow1981r.przekonałookoło150tysięcyPolaków,którzy
przebywaliwtymczasiepozagranicamiPolski,dopozostaniana
emigracji.Rokpóźniejwładzakomunistycznanzachęciła”dowyjaz-
duzkrajuokołoczterechtysięcyopozycjonistów27.Zkoleitrudnydo
ukryciakryzysgospodarczykońcalat80.ipermanentnebrakina
rynkuskłoniływieluPolakówdoposzukiwanialepszegożyciawza-
chodniejEuropie.Liczbęosób,któraopuściłaPolskęwokresie1981–
1989,szacujesięna1,1–1,3miliona28.
Powojennaemigracjabyłanazywanapolityczną,gdyżwyznacza-
łasobiepolitycznecele,spośródktórychnajważniejszymbyławalka
oniepodległąPolską.Jakstwierdziłw1952r.najważniejszypublicy-
stanKultury”,JuliuszMieroszewski:
EmigracjajestpoczekalniąHistorii.Ludzieczekająimówią.Czekająiwspomi-
nają.Czynaemigracjimożnarobićcośinnego?Czynaemigracjimożnaprowa-
dzićjakąśrealnąpolitykę?Wmoimprzekonaniumożna,aletrzebapodejśćdo
tychsprawinaczej29.
Owoinnepodejściepostulowałaczęśćwychodźstwapolityczne-
go,niegodzącsięnato,bypolskaemigracjaprzerodziłasięwskan-
sen,kultywującytradycję,walczącyozachowaniepolskości,alebez
27D.Stola,Krajbezwyjścia?MigracjezPolski1949-1989,Warszawa2023,
s.222,312,319.
28Tamże,s.355;M.Wnuk,KierunekZachód,przystanekemigracja.Adaptacja
polskichemigrantówwAustrii,SzwecjiiweWłoszechodlat80.XXw.dowspółcze-
sności,Toruń2019,s.7.
29J.Mieroszewski,ListzWyspy,nKultura”1952,nr10,s.99.
