Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rys.1.1.Wodapowiększonastomilionów
razy
4
1Atomywruchu
Dlazrozumieniapotęgipojęćatomowychwyobraźmysobiekroplę
wodyośrednicypółcentymetra.Patrzącnakroplęzbliskawidzimy
tylkowodę–gładkąjednolitąwodę.Jeślipowiększymykroplęwnaj-
lepszymmikroskopieoptycznym(dajeonpowiększeniemniejwięcej
2000-krotnie),osiągnieonarozmiaryokoło10mśrednicy,alewciąż
będziemywidziećciągłą,jednolitąwodę,poktórejtuitampływają
małewrzecionowateprzedmioty.Bardzotociekawe.Testwory(bosą
oneżywe)–topantofelki.Wtymmiejscumożnasięzatrzymaćitaksię
zająćpantofelkami,ichdrgającymirzęskamiiwyginającymisięciałka-
mi,żedalszepowiększeniamogłybynamnajwyżejsłużyćdolepszego
zbadania,cosięznajdujewichwnętrzu.Tymizagadnieniamizajmuje
siębiologia,alemypójdziemydalejiprzyjrzymysiębliżejsamejkropli
wody,powiększającjąjeszczedwatysiącerazy.Terazkroplaosiągnęła
20
km
średnicyijeśliprzyjrzymysięjejzbliska,spostrzeżemy,żewoda
jużniejestngładka”,żecośsięwniejroi,takjaktłumnastadionie
widzianyzdużejodległości.Abysięprzekonać,cosiętamroi,powięk-
szymykroplęjeszcze25razyizobaczymyobrazprzypominającynieco
rys.1.1.Natymrysunkuprzedstawiliśmyobrazfragmentukropli
wodypowiększonystomilionówrazy,aleobrazuproszczony.Popierw-
sze–cząstkinarysowaliśmywkształciekółekoostrozaznaczonych
konturach,coniezupełnieodpowiadarzeczywistości.Podrugie–dla
uproszczeniaumieściliśmyjewszystkiewpłaszczyźnierysunku,ana-
prawdęporuszająsięonewróżnychkierunkachwtrzechwymiarach.
Zauważmy,żenarysunkuprzedstawiliśmydwarodzajekulek,czy
raczejkółek;przedstawiająoneatomytlenu(kółkaczarne)iwodoru
(kółkabiałe).Dokażdegoatomutlenuprzyłączyliśmydwaatomy
wodoru.(Takągrupęzłożonązjednegoatomutlenuidwuatomów
wodorunazywamycząsteczkąwodylubdrobiną,czyteżmolekułą.)
Dalszeuproszczeniepoleganatym,żewrzeczywistościcząstkibez
przerwyprzepychająsię,potrącają,obracająsięikręcąwokółsiebie,
należywięcwyobrażaćsobieprzedstawionyobrazwciągłymruchu.
Niemogliśmytakżeprzedstawićnarysunkuntrzymaniasię”razem
cząstek–przyciąganiaipociąganiazasobąjednychprzezdrugie.
Możnapowiedzieć,żesąonewszystkiensklejone”razem.Zdrugiej
jednakstrony,cząstkiniemogąsięprzenikać.Gdybyśmypróbowali
ścisnąćjezbytmocno,pojawiłobysięodpychanie.
Promienieatomówsąrzędu1lub2razy10
18cm
.Jednostkę
długościwynoszącą10
18cm
nazywamyangstremem(jesttopoprostu
nowanazwa),awięcmożemymówić,żepromieńatomuma1do2
angstremów(
˚
A).Możnazapamiętaćrozmiaryatomuinaczej:jeśli
jabłkopowiększymydorozmiarówkuliziemskiej,toatomywjabłku
osiągnąwtympowiększeniurozmiaryjabłka.
Wróćmyterazdonaszejogromnejkropliwodyzwiercącymisię
wniejcząstkami,trzymającymisięrazemibawiącymisięzesobą
wnberka”.Wodazachowujeswojąspoistość,nierozpadasięsamo-
rzutnie,ponieważcząsteczkiprzyciągająsięwzajemnie.Jeślikroplę
