Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PięćminutporozpoczęciuprojekcjifilmuoburzonyVianmiałwykrzyk-
nąć:flCigościemająbyćAmerykanami?Gównoprawda!”,anastępnie
złożonychorobąsercaopadłnafotel.Zmarłwdrodzedoszpitala.Przy-
wołanaanegdotaoddajedobrzefascynacjefrancuskichintelektualistów
tamtegoczasukryminałemhard-boiledorazichatencjędlaczerpiącegoztej
tradycjikinanoir.PowieśćNaplujęnawaszegrobyzostałaopublikowanawe
Francjiwroku1947przezpoczątkującegowydawcęiprzyjacielaViana
–JeanadlHalluin.Pomysłodawcąbyłtenpierwszy.Powieśćmiałastanowić
odpowiedźnazainicjowanąprzezwydawnictwoGallimardw1945roku,
adokładnieprzezMarcelaDuhamela,SérieNoire,cyklprzekładówpowie-
ścikryminalnych,główniehard-boiledfction,pióramiędzyinnymitakich
autorówamerykańskich,jak:Chandler,HammetczyMcCoy.Wartonad-
mienić,żeGallimardzmarnymskutkiemwydawałotedziełaViana,które
firmowałswoimwłasnymnazwiskiem.ChrisPetit,recenzentflTheGuar-
dian”,zauważa,omawiającPlujęnawaszegroby,żepowieśćtabyłainspi-
rowanafilmemnoir,aleposiadałatakżeelementycharakterystycznedla
kulturyfrancuskiej,zwłaszczajejfascynacjęsadystycznymerotyzmem8.
FosterHirschwskazujezkoleinapokrewieństwoprozyAlbertaCa-
musipisarzyspodznakuhard-boiledfction.Przedewszystkimzaśopisuje
Obcego,książkępowstałąw1942roku,jakopowieśćzduchanoir.Camus
zresztądotakichfascynacjisamsięprzyznawał.Obcymiałpowstaćpod
wpływempowieściListonoszzawszedzwonidwarazyJamesaCaina.Camus
doceniałstylikontrolę,jakąnadnimsprawowaliamerykańscyautorzy
powieścikryminalnych,oczympiszewCzłowiekuzbuntowanym.Bliskibył
musposób,wjakiamerykańscypisarzeportretowaliswoichbohaterów.
Charakteryzowaniprzezwyglądicodzienneczynnościorazichautoma-
tyzmprotagoniścihard-boiledfctionposłużyliCamuszawzorzecprzybu-
dowaniupostaciMeursaulta,który
jakwielubohaterównoirzostajeschwytanywsiećniesprzyjającychokoliczności
iprzypadków,inaczejjednakniżtypowyprotagonistanoirwalczącyprzeciwkozaci-
skającejmusięnaszyipętlipozostajewobliczukatastrofyniewzruszonyiironiczny.
DlaMeursaultaprzypadkowemorderstwoczłowiekaniejestanimniej,anibardziej
znacząceniżcokolwiekinnegowjegożyciu.Jesttocoś,copoprostusięzdarza.Choć
Meursaultjestnarratorem,topozostajefigurąenigmatyczną,kimśobcymwzględem
siebie,innychludziiświata.KluczowawdorobkuCamuspowieśćjestzasadniczo
historiąrodemzfilmunoir,zawierającąjegostałemotywy–działaniezłowrogiego
losuorazwyalienowanego,oszołomionegoipogrążonegowchaosiebohatera9.
8ChrisPetit,Biginthrillers,flTheGuardian”,4.08.2001,htp://www.guardian.co.uk/
books/2001/aug/04/fiction.reviews(dostęp:1.05.2012).
9FosterHirsch,TheDarkSideoftheScreen:FilmNoir,DaCapoPress,SanDiego1981,
s.49.
31
