Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
okupanta,alezachowywanoteżdystanswstosunkudokinabrytyjskiego.
Historycznyzamętosłabiłfrancuskąkinematografię.Hollywoodznajdo-
wałosięwięcwsytuacjiuprzywilejowanej.Jegoproduktyniegościływe
francuskichkinachprzezostatnichpięćlat,więcw1946rokubyłymanną
zniebadlaspragnionychduchowejstrawyparyżan.Uwagakrytykisku-
piłasięnapięciufilmach:Sokolemaltańskim(TheMalteseFalcon,1941),Po-
dwójnymubezpieczeniu(DoubleIndemnity,1944),Laurze(Laura,1944),Żeg-
najlaleczko(Murder,MySweet,1944)orazStraconymweekendzie(TheLast
Weekend,1945),alepokazanotakżetakieobrazy,jak:Kobietawoknie(The
WomenintheWindow,1944),Listonoszzawszedzwonidwarazy(ThePostman
AlwaysRingsTwice,1946)iObywatelKane(CitizenKane,1941).Wieleznich
byłoadaptacjamihard-boiledfction.KrytykNinoFrankszybkodostrzegł
ichpokrewieństwoiukułterminfilmnoir,zapożyczonyzresztąodnazwy
seriifrancuskichprzekładówamerykańskiejpowieścihard-boiled,sérienoir.
Porazpierwszyokreślenietopojawiasięwjegoartykulezatytułowanym
Unnouveaugenre„policier”:L!aventurecriminell(Nowyrodzajpolicyjnegodra-
matu:kryminałprzygodowy)12opublikowanymwsierpniuwlewicowym
piśmieflLlécranfrançais”.Trzymiesiącepóźniejwbardziejkonserwatyw-
nymflLaRevueducinéma”Jean-PierreChartiertakżepodkreślałwspól-
notęwymienionychdzieł.Dostrzegał,żesąoneprzełomemretorycznym
itematycznymwkinieamerykańskim,aleganiłjezapesymizmiflwstręt
doludzkości”(ang.disgustforhumanity).Amerykańskiefilmynoirmiały–
jegozdaniem–niewzbudzaćwwidzuwspółczuciaisympatiidlabohate-
ra.TytułesejubrzmiałLesAméricainsaussifontdesflms„noir”(Amerykanie
takżekręcąflmynoir)13.Wpodobnymduchuwypowiadałsięnałamach
flLaNouvelleCritique”słynnyGeorgeSadoul,którydostrzegałwrodzą-
cymsięnurcieobjawupadkuamerykańskiegospołeczeństwaiprzemy-
słufilmowego.Frankawjegoentuzjazmiedlafilmunoirwspieralizkolei
lewicującykrytycyzflPositif”.Stanowiskabyływięcspolaryzowane,ale
zjawiskoizmianawkinieamerykańskimzostałydostrzeżoneiprowoko-
wałydodyskusji.Namarginesiewartododać,żew1946rokunowąten-
dencjęwfilmachzzaoceanuodnotowałtakżeSiegfriedKracauer.War-
tykuleHollywood!sTerrorFilmsnieposługujesięoncoprawdaterminem
filmnoir,aleodnoszącsięchociażbydotakichfilmówAlfredaHitchcocka,
jakPodejrzenie(Suspition,1941)czyWcieniupodejrzenia(ShadowofaDoubt,
1943),wskazujenacechydlaniegocharakterystyczne.Podkreśla,żenową
12Przekładnajęzykangielski:NinoFrank,ANewKindofPoliceDrama:theCriminal
Adventure,[w:]FilmNoirReader2,red.AlainSilver,JamesUrsini,Limelight,NewYork
2003,s.15–19.
13Zob.JamesNaremore,MoreThanNight…,s.13–14orazprzekładnajęzykangielski:
Jean-PierreChartier,AmericansarealsoMakingNoirFilms,[w:]FilmNoirReader2,red.Alain
Silver,JamesUrsini,Limelight,NewYork2003,s.21–23.
33
