Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
porządnąpracęijakoelektrykpojedzienamontażdoNowejHuty.Wtensposóbse-
kretarzratujewzasadzieobojePoradzkich,ichmałżeństwo,ajednocześnieudajemu
sięsprowadzićporządnegorobotnikanadobrądrogę.PostawaZapałyjestojcowska,
surowaiżyczliwajednocześnie.
Ówczesnekino
potwierdzasocjalistycznąkoncepcjęwładzypublicznejjakoswoistejopiekirodzicielskiej–paterna-
lizmupaństwowego.Funkcjonariuszepartyjnitroszcząsięozwykłychludzi,interesująichsprawy
prywatne,pytająorodzinę,środkidożycia55.
Socrealistyczneojcostwozwiązanebyłojednakzcharakterystycznymdlaówcze-
snejkulturymitemWielkiejRodziny,nadktórączuwałStalin-Ojciec56.Figuraojca,
oczywiściewodpowiedniejskali,pojawiałasiętakżenainnychpoziomachświa-
taprzedstawionego.WpolskimkinieprzykłademmożebyćmajsterWojciechowski
(LudwikBenoit)zPiątkizulicyBarskiej(1953)AleksandraForda,obejmującypieczę
nadtytułowymibohaterami.Troskliwąopiekąotaczająswoje„córki”Tokarski(Stani-
sławWinczewski)zPrzygodynaMariensztacie(1953)LeonardaBuczkowskiegolub
właśnieZapała.TarelacjaniemalwprostzostajewyartykułowanawNiedalekoWar-
szawy,kiedystaryBugajsłyszygorzkie,leczprawdziwesłowaiflItobiesięwydaje,
żeśtywychowałcórkę?Wielickijąwychował,hutająwychowała,klasarobotnicza,
aniety”57.
Motywrolipartiiwupowszechnianiurównouprawnieniakobiet,wumożliwieniu
imawansuspołecznego,pojawiasięwfilmiesocrealistycznymstosunkowoczęsto.
ZapałapomagałKrystyniePoradzkiej,WielickiWandzieBugajównie(flPamiętaj,że
całyoddziałnaciebiepatrzy.Mytupchamykobietywgórę.Musimyznosićszem-
rania,łamaćoporynawetwśródtowarzyszypartyjnych”),GabrieliMaroszekzdo-
kumentuJanaZelnikaKobietynaszychdni(1951)sekretarzzakładowyjejfabryki.
TokarskitłumaczyłnarzekającemunawywyższaniekobietmajstrowiCiepielewskie-
mu(AdamMikołajewski),aprzyokazjiwidzom,żetakiesąwymoginowychczasów
(ażerozmowaorównouprawnieniukobiettoczyłasięnatleszafyzksiążkami,nie
byłowątpliwości,żeTokarskiwiedział,comówi),apóźniejnietylkouratowałmurar-
kiprzedkompromitacją,alejeszczewskazałimwspaniałycelzobowiązania,które
55
MariuszMazur,Obrazwładzywpolskimfilmiesocrealistycznym…,s.303.
56
Zob.np.KaterinaClark,SocialistRealismwithShores,[wi]SocialistRealismwithoutShores,red.Thomas
Lahusen,EvgenyDobrenko,DurhamandLondon1997,s.29-33;HansGünther,WiseFatherStalinandHis
FamilyinSovietCinema,[wi]SocialistRealismwithoutShores…
57
Por.GrażynaStachówna,Równanieszeregów.Bohaterowiefilmówsocrealistycznych1949-1955,[wi]Czło-
wiekzekranu.Zantropologiipostacifilmowej,red.MariolaJankun-DopartowaiMirosławPrzylipiak,Kraków
1996,s.30-31.
