Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ALEKSANDRAJANOwSKA*
Stałość,stabilność,ciągłość.Uwagiterminologiczne
Istotąmoichrozważańchciałabymuczynićzagadnieniastabilności
języka,oczywiście,stabilnościwujęciudiachronicznym.Problematykata
jestostatniocorazchętniejpodejmowana,oczymświadczychoćbyjedna
zostatnichkonferencjiPolskiegoTowarzystwaJęzykoznawczegonoszą-
catytułflCiągłośćizmianawjęzykuiwjęzykoznawstwie”.Uznaćjednak
zapewnenależałoby,żejesttotypbadań,któregowidzimydopieropoczątki.
Doniedawnapodstawędociekańdiachronicznychstanowiływzasa-
dziewyłącznieanalizyzachodzącychwciąguwiekówzmianlubopisyjęzy-
kawróżnychprzedziałachczasowych.Przekonanieozmiennościjęzyka
ikoniecznościjejbadaństanowistałyelementmyślijęzykoznawczej(Siu-
ciak2015).flIstotniebezwzględnanieruchomośćnieistnieje,wszystkieczę-
ścijęzykaulegajązmianie,każdemuokresowiodpowiadamniejlubbardziej
doniosłaewolucja.Jejtempoiintensywnośćmogąbyćróżne,nieosłabiato
jednaksamejzasady.Rzekajęzykapłyniebezprzerwy;czyjejbiegjestspo-
kojnyczygwałtowny1tosprawadrugorzędna”(deSaussere1961:147,zob.
teżRokoszowa1999:29).To,oczywiście,dobrzeznanesłowadeSaussere’a,
rozpoczynającejegorozważaniahistoryczne.Zawartawnichjestwielowie-
kowamyślozmiennościświata.Wtakimrozumieniuzjawiskjęzykowych
skupienieuwaginaprzeobrażeniachjęzykowych,naruchujestczymśnatu-
ralnym.Jeślimówimyoewolucji,musimymówićozmianie.Tymsamym
możnapowtórzyćzaJolantąRokoszową,żezmianastanowipodstawową
kategorięjęzykoznawstwa(Rokoszowa1999:53).Zainteresowanietym,co
stałe(stabilne),azatemwogólnymprzekonaniustatyczne,flbezwładne”
wdiachronii,przyszłoznaczniepóźniej,wrazzrefleksjąnadfenomenemsta-
bilnościjęzyka.Nato,żewrzeczywistościstałychregułjestwięcejniżtych,
któresięprzeobraziły,zwracałauwagęKrystynaKleszczowa.Skupienie
*
aleksandra.janowska@us.edu.pl,doktorhabilitowany,UniwersytetŚląski,Instytut
JęzykaPolskiegoim.IrenyBajerowej,pl.SejmuŚląskiego1,40-032Katowice.
