Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Stałość,stabilność,ciągłość.Uwagiterminologiczne
15
Próbyklasyfikacjielementówstabilnych(stałych)możemyodnaleźć
wwieluopracowaniach1klasyfikacjitworzonychzróżnychpowodów,
częstoograniczonychdowybranychelementówjęzyka(np.podziałleksyki
ekspresywnejzaproponowanyprzezArturaRejtera2006).Systematyza-
cjęogólniejszejnaturyproponujeAleksanderWilkoń,którywyodrębnia
elementyiformystabilne,flstanowiącecentrumsystemu,jegopodstawę,
jegowsporniki”,jakjeokreśla,orazflskładnikijęzykowetworzącewyjąt-
ki,strukturyskostniałe,nieregularne,awięctowszystko,cowłaściwie
powinnozniknąćzjęzyka”(Wilkoń2010:73).Jesttogrupowanieelemen-
tówjęzykowych,jakwidać,wedługichmiejscawstrukturzejęzyka,atakże
wkonsekwencji1wedługichfunkcji.
Dladalszegowywoduistotniejszyjednakbędziepodziałuwzględnia-
jącystopieństabilizacji.Możnabyłobyteoretycznie,podkreślam1teore-
tycznie,wyodrębnićtrzygrupy.Stanowiłybyjekomponentyjęzyka:
a)
niezmiennewciąguwieków;
b)podlegającepewnymprzeobrażeniom,zachowującejednakswoją
istotną,stałąfunkcjęiformę;
c)
składnikijęzykowetrwającewjęzyku,alezmieniająceswojąfunk-
cję(znaczenie)lub/iformę.
1.
Wyodrębnienietychtrzechklasbudzijednakwielewątpliwości,
zwłaszczarozróżnieniepierwszejidrugiej.Wbrewpozoromtowłaśnie
grupapierwszajestnajbardziejdyskusyjna.Pytaniebowiem,czyrze-
czywiściemożnamówićojakichkolwiekskładnikachjęzykaniepodlega-
jącychżadnymzmianom?Czykiedykolwiekmamydoczynieniazsensu
strictoidentycznościąfaktówjęzykowychnaprzestrzeniwieków?Pyta-
nietrudne,gdyżwymagalicznychobwarowańteoretycznych.Wydaje
sięjednak,żeniełatwobyłobyznaleźćtakielementjęzyka,klasę,kate-
gorię,którezachowywałybywpełniidentycznośćprzezdługiewieki,
choćbyztegopowodu,iżwystępująwinnymkontekściejęzykowym,
winnychrelacjachjęzykowych,comadużeznaczeniedlaichfunkcjo-
nowania.Identycznośćbyłabystanemidealnym,pewnieniemożliwym
dospełnienia.
Zdecydowaniewygodniejszebędziezatemuznanie,żekażdyskładnik
językaulegazmianom.Tymsamymwcześniejszypodziałnależałobyzre-
dukowaćdodwóchgrup:1)komponentówjęzykapodlegającychpewnym
przeobrażeniom,zachowującychjednakswojąistotną,stałąfunkcjęifor-
mę,oraz2)składnikówjęzykowychtrwającychwjęzyku,alezmieniających
sięwsposóbznaczący.
