Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Problemfilozoficznejhistoriifilozofii
sławTatarkiewicz,którywUkładziepojęćwfilozofiiArystotelesa
piszeoStagirycie,że„pierwszyuprawiałhistorięfilozofiiwwiel-
kimsystematycznymstylu,jakohistorięzagadnieńizasad,iktóry
gmachwłasnegosystemuusiłowałkształtowaćwpowiązaniachhi-
storycznych”18.
DrugizewskazanychprzezDiltheyatypówfilozoficznego
dziejopisarstwastarożytności,typ,wktórymdominująwątkibio-
graficzno-historyczneiporządkujące1historiafilozofóworazich
poglądów1pochłaniałnatomiastbezresztyDiogenesaLaertiosa
wjegoŻywotachipoglądachsłynnychfilozofów19.Nicniewskazu-
jenato,byten1paradoksalnie1niemalnieznanyautorzIIIwie-
kun.e.byłfilozofemwtakimznaczeniu,wjakimbyłArystoteles
1filozofemteoretykiemidentyfikującymsięzjakąśdziałającą
wjegoczasachorientacjąfilozoficzną,byzpogłębionymrozumie-
niemteoretycznychproblemówreferowałpoglądybohaterówswej
historii,szukającwtensposóbinspiracjidofilozofowania.Dysku-
towanowprawdziejegoprzynależnośćdosceptycyzmuiepiku-
reizmu,jednakdzieło,dziękiktóremuprzeszedłdohistorii,nie
dostarczawskazówekpomocnychwrozstrzygnięciusporu,aczer-
paćichskądinądniesposób.Diogenesbyłprawdopodobnie(bo
pewnościniemamy)wykształconymerudytą.Mimoto,przez
swojąantykwaryczno-kronikarskądociekliwość,pozostajedlanas
1alewinnymsensieniżArystoteles1niezastąpiony.Ten„cierpli-
wy,nieocenionyzbieraczfilozoficznejtradycji”1jakokreśliłgo
ZygmuntKubiak1pozwalanamuchwycićprzynajmniejkontury
twarzystarożytnychfilozofów,zobaczyćichjakoludzizkrwiiko-
ści,poznaćichatopiczneosobowości20.
Wszelako,jeśliprzyjąćstricteteoretycznypunktwidzenia,
kreśliDiogenesobrazfilozofiijużmartwej1sportretowaniludzie
poglądówpoprzedników,leczjedynieporządekwsensielogicznym:„Chronolo-
giekonstrukcjamiuczonychczasówhellenistycznych,aświadectwaożyciufi-
lozofów,jakchoćbypismoDiogenesaLaertiosa,konglomeratemlegenditra-
dycjipośredniej”.To,oczympisząPlatoniArystoteles,dodajeGadamer,„nie
powinnobyćtraktowanejakodokumentyiświadectwa,którewwartościowy
historyczniesposóbinformująnasopresokratykach”.Zpodobnymdystansem
należypodchodzićdorozmaitychzestawieńdoksograficznych,jakchoćbyDie
FragmentederVorsokratiker;„Sątocytaty1piszeGadamer1wktórychod-
zwierciedlająsięjedyniezainteresowaniaipoglądypóźnychautorów,przezktó-
rychzostałyoneprzytoczone”.Zob.ibidem,s.82.
18W.TATARKIEWICZ:UkładpojęćwfilozofiiArystotelesa.Tłum.I.DĄMBSKA.
Warszawa1978,s.16.
19Zob.DIOGENESLAERTIOS:Żywotyipoglądysłynnychfilozofów.Tłum.
I.KROŃSKA,B.KUPIS,K.LEŚNIAK,W.OLSZEWSKI.Warszawa1984.
20Zob.Z.KUBIAK:LiteraturaGrekówiRzymian.Warszawa2000,s.112.