Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
I.Silnemodele
mościąepoki.Akcentuje,żefilozofiaPlatonajestświadomością
tego,cojestwsobieidlasiebieprawdziweorazsprawiedliwe,
żejestświadomościąoogólnychcelach,atakżeoichważności
wpaństwie.Ztegooczywiściewynikaszczególnysposóbujmo-
waniafilozofiiPlatona,któramanaceluodróżnienieludzkich
wyobrażeńoświeciezmysłowymodświadomościoświecie
nadzmysłowym.Hegelwtensposóbrobisobiemiejscedla
wyjaśnieniaPlatońskiegopojmowaniaidei.Jeślibowiemrozu-
miećfilozofięjakonaukęoprzeciwieństwach,toPlatonswoją
filozoficznąteoriąoideachotwieraludzkościintelektualny
świat,któryjednakHegelumieszczaniewtranscendentnej
rzeczywistości(wniebie),leczwnaszymrzeczywistymświecie.
DlategoSobotkasłusznieprzypomina,żeHegelodrzucaPlatona
transcendentnerozumienieidei.DTakieideebyłyby(wefekcie
swejniezależności)zjednejstronyczymśpodobnymdorzeczy,
zdrugiejstronybyłbyboskirozum,któregoideesąmyślami
izolowanymiodnaszejświadomości”59.Intelektualnyświatstaje
siędlaHeglaDprawdą,tym,cojestgodnepoznania,wogóle
tym,cojestwiecznesamowsobieidlasiebieboskie”60.
ZtegowyprowadzaHegelinterpretacjęPlatońskichideijako
tego,coniejestdaneświadomościbezpośrednio,leczdoczego
poznaniadochodziona(świadomość)dziękiwłasnejaktywno-
ści.Cechąichprostotyjestbezpośredniogląd.DDlategoniema
sięich,leczzostająonezrodzonewduchudziękipoznawaniu.
[ś]dopieroprocespoznaniawydobywajenaświatłodzienne
wrozumowej,ukształtowanejformie.Alesąonerównieżrealne.
Istniejąitylkoonesąbytem”61.Duchczłowiekazawierawsobie
to,conajważniejsze,czylizdolnośćpoznawaniatego,coboskie,
wieczne.Aleabybyłdotegozdolny,musipoznanierozwinąć
wsobieidoprowadzićdoświadomości.Wtymakciepoznania
podkreślonajestwłaściwość:DWłaściweżycieduchajestsamo
wsobieidlasiebieświadomościąabsolutnościorazwolności
samegoJa”62.
Ztychwypowiedziwidać,żeHegelwięcejmyśliowłasnej
koncepcjifilozoficznejniżoteoriiPlatona.Ważniejszejednak
jestterazwyjaśnienienieśmiertelnościwfilozofiiPlatona,jeśliją
oczywiścieodróżniaodówczesnychdoktrynreligijnych.Hegel
zaznacza,żenieśmiertelnośćwiążesięraczejzistotąmyślenia,
59M.Sobotka:Hegelovydějinyfilosofieś,s.386.
60G.W.F.Hegel:Wykładyzhistoriifilozofii.T.2…,s.36.
61Ibidem,s.38–39.
62Ibidem,s.45.
