Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Miejscefilozofiihermeneutycznejpośródwiodącychtendencjiwspółczesnego...
.
21
poprzeztostajesięaktywnościąpolegającąnarozumieniuiinterpretowaniu…”20.
Filozofiahermeneutycznatozatemfilozofiapostępującahermeneutycznie,czyli
interpretująca,zaśsamointerpretowanienieaspirujedoniczegoostatecznego.
Dlategocytowanyprzedchwiląautordodaje,że„pojęciainterpretacjiiwykładni–
wodniesieniudoświata–otrzymująnoweznaczenie«tylkointerpretacji»,wprze-
ciwieństwiedoujmującejrealność,odtwarzającejwiedzy”21.
Filozofiatazmierzadownoszeniadoludzkiegożyciajasnościnatyle,nailejest
tomożliwe,gdyżjestświadomaniemożnościdojściadoostatecznychrozwiązań
jegoproblemów.Dlategowłaśnieinterpretacjemusząpozostaćczymśproblema-
tycznym.Filozofiatawpełniaprobujetęograniczoność,awięciróżnicesposo-
bówmyślenia.Postulatuniwersalnościmusizostaćograniczonyjedyniedosamych
strukturrozumienia
22
,awięcdouniwersalnościhermeneutykifilozoficznej,określa-
nejprzezGadamerajako„uniwersalnyaspektfilozofii”23,wzwiązkuztym,żewe
wszelkimpoznaniuświataczyorientacjiwświecieobecnyjestmomentrozumie-
nia.Dlategofilozofiataniemożesięodwołaćdojakiegośpunktupoczątkowego,
gdyżjestkontynuacjąmyśleniaimówieniaokreślonejtradycjikulturowej
24
,oczym
niechciałapamiętaćdawnafilozofia,przekonana,żemówiwimieniuwszystkich
ibezzwiązkuzwydarzeniamirozgrywającymisięwdziejach.Filozofiaherme-
neutycznastarasięosprowadzeniejęzykafilozoficznego„domówieniaotym,co
rzeczywiściechcesiępowiedzieć,idowspólnoty,którajestpodłożemnaszego
mówienia”25.Zdajeonasobiezatemsprawęzeswegouwarunkowaniaprzezczas
irezygnujezpróbprzezwyciężaniatejograniczoności,cotymsamymoznacza
odejścieoddawnegopodejściauniwersalistycznego26.Wbrewdawnejhermeneu-
tycenieistniejemożliwośćpełnegoobiektywizmuaniniemakryteriówpozwalają-
cychnaoddzielanieprawdyodfałszuiwiedzyodprzesądu27.Rozszerzeniekręgu
problemowego,doktóregorozumienienależy,wstosunkudoujęciarozumienia
20G.Scholtz,Czymjest…,s.62.
21Ibidem,s.56.
22Dlategoniektórzytwierdzą,iżzasadniczymfenomenemrozważanymwramachfilozofiiherme-
neutycznejjestrozumienie(por.A.Przyłębski,Krytyka…,s.8,13).
23H.-G.Gadamer,Prawdaimetoda.Zaryshermeneutykifilozoficznej,tłum.B.Baran,Kraków1993,s.430.
24JakpodkreślaRicoeur,wedługGadamera„nieistniejąsłowaspecyficzniefilozoficzne,lecztylko
filozoficznezastosowaniesłówwszczególnychkontekstach…”(A.Lacocque,P.Ricoeur,Myśleć
biblijnie,tłum.E.Mukoid,M.Tarnowska,Kraków2003,s.351).
25H.-G.Gadamer,Hans-GeorgGadamer,[w:]PhilosophieinSelbstdarstellungen,t.3,Hamburg1977,s.85.
26Por.M.Szulakiewicz,Hermeneutykaireligia-kuotwartemudoświadczeniureligijnemu,[w:]Herme-
neutycznedziedzictwo…,s.51.
27Sątoczęstezarzutywobectejkoncepcjiuprawianiafilozofii.Formułujejenp.HansAlbertwKri-
tikderreinenHermeneutik,DerAntirealismusunddasProblemdesVerstehens(Tübingen1994,s.VII).
Należyprzypomnieć,żeodróżnieniepomiędzyinterpretacjamilepszymiigorszymiwprowadził
Gadamerdopierowswejfilozofiipraktycznej,gdyżwpraktycznymżyciuodgrywaonorolę
zasadniczą(por.A.Wellmer,ZurKritik…,s.20).
