Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OZWIĄZKACHMYŚLENIAZJĘZYKIEM-TEZY
19
4.Praformączuciajestból.Wnimnajbardziejdojmująco
czujemyswewłasneistnienie:swoje-jakmówiąniektórzy-
byciesobączyteż-jakmówiMiłosz-swojąDsamosobność”.
Inneformyczuciasąwzglądemniegowtórne.Taknp.praformą
przyjemnościjestuczucieulgi,gdybólprzycicha,anaszeczucie
wracadoswejhedoniczniezerowejnormy.
Konieckońcówświadomośćzrodziłasięzbóluijestondalej
jejnieodłącznymtowarzyszem,idziezaniąjakcień.Miećświa-
domośćznaczyodczuwać,aodczuwaćznaczybyćpodatnym
naból.
Okrucieństwuwobeczwierząttrzebasięsprzeciwiaćze
wszechsił,anietylko-jakchceBocheński-zewzględuna
własnynaszinteres(żemożezaszkodzićnamsamym).Trzeba
sięmusprzeciwiaćprzezpoczucienaszejwspólnotylosuznimi:
tego,żepośródistotczujących,bóljestwszędzietakisam-
itaksamostraszny.
5.Praformamowyniejestznana.Genetyczniemowawyło-
niłasięnapewnozkodówzwierzęcych,aleróżnisięodnich
zasadniczotym,żemaskładnię.Praformamowypokrywasię
zatemzpraformąskładni.Przejścieodkodówczystozwierzęcych
-tych,którymiwdolnympaleolicieposługiwałsiępoprzednik
człowiekazCro-Magnoniwspółcześniowemupoprzednikowi
neandertalczycy-doludzkiegojęzyka,czylidosystemuznaków
wyraźniejużnie-zwierzęcego,dokonałosiękilkadziesiąttysięcy
lattemu,wpaleoliciegórnym.Naczymprzejścietomogłopole-
gaćwswejfazienajwcześniejszej?
Wtejsprawiemampewnewłasnecichedomniemanie.
Przypuszczammianowicie,żepierwszymkrokiem,jakiego
praczłowiekdokonałwkierunkuskładni,byłopojawieniesię
wjegozwierzęcymkodzieodpowiednikanaszejnegacji.Ztą
chwiląkodprzestałbyćzwierzęcym:zwierzętanieprzeczą.
Jednakżeniestałsięprzeztojeszczeludzkimjęzykiem,gdyż
brakmubyłonadalgłównegoatrybutuwszelkiejskładni:
dwuklasowości.
ZaBühlerem3dzielimywszystkiesystemyznaków(SZ)na
systemyDjednoklasowe”(1K),czylikody,iDdwuklasowe”(2K),
3K.Bühler,Sprachtheorie,Jena1934.
