Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
WSTĘP
wpytanieomiejscePolskiwświecie;aonozkoleidotykajuż
filozofiidziejów,zpunktuwidzeniaktórejówzakupujawnia
swójsensgłębszy.)
Istniejewięcpublicystykabliższegoidalszegozasięgu,
jednaniegorszaoddrugiej,inaczejtylkozorientowana.Istotę
tejdrugiejnajtrafniejująłBogdanNawroczyński.Wswej
znanejrozprawieWspółczesneprądypedagogiczne(przedruk
1947,s.8/9)piszeon:
Ogromnąwiększośćprac,składającychsięnawspółczesnąliteraturę
pedagogiczną,trzebazaliczyćdopublicystyki[...].Publicystykanie
zajmujesięjedyniepopularyzowaniemwynikówbadańnaukowych.
Wniejdokonująsięprocesytwórcze,mającepierwszorzędne
znaczeniedlagenezywieluprądówpedagogicznych.Wpublicystyce
dochodzidogłosunietylemyślenieteoretyczne,copraktyczne.[...]
Onotowłaśniestwarzaideałykulturyicelewychowania.
[...]Tomyśleniepraktyczneznajdujeswójwyrazwpublicystyce,
wznoszącejsięczasaminawyżynypewnegorodzajufilozofii.[...]Cóż
bowiemstanowiistotęprądówpedagogicznych?Najczęściejatrak-
cyjnasiłajakiegośideałupedagogicznego.
Dotejcharakterystykimielibyśmytylkojednąkorektę.
Mówisięwniej,żepublicystykabywaczasamiDpewnego
rodzaju”filozofią.Mypowiedzielibyśmy:bywaprawdziwą
filozofią,choćpoziommiewanaturalniebardzorozmaity-
taksamojaktaakademicka.
Myślenieteoretyczneodzwierciedlaświat,niepragnieinie
usiłujenańoddziaływać.Jegojedynyminteresemjestwłasna
maksymalnaniesprzeczność,czylipoprostuprawda.Nato-
miastmyśleniepraktyczneporuszawolę:pobudzado
czynuinadajedziałaniukierunek.Publicystykajestorganem
myśleniapraktycznego.Jestjedynądrogąpoktórejfilozofia
oddziaływanaopiniępubliczną,aprzezniąnabiegzdarzeń
wświecie.DlategomożnarzeczNawroczyńskim,żestanowi
mediumfilozoficzneopierwszorzędnymznaczeniu.Należą
doniejnp.listyLocke’aotolerancji,rozprawaMillaouty-
litaryzmie,DManifestKomunistyczny”;należyteżwdużej
mierzeznakomitatwórczośćfilozoficznaStanisławaLema.
Publicystykąstajesięwszelkafilozofia,skorotylkochcetrafić
wprostdomyślącegoogółu,bezpośredników.
