Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WykładI.Cotojestfilozofia?
37
wczucia,godzącsięnato,żetakieformyżyciaumysłowegoniepoddająsię
standardomracjonalnościnaukowej.Dlairracjonalistyniejesttokłopot,dla
racjonalisty–owszem.Dziś,kiedystandardnaukowościwyznaczanyjestprzez
praktykęnaukprzyrodniczych(empirycznych),bardzotrudnojestutrzymy-
waćklasycznąpostawęracjonalizmu(aprioryzmu),głoszącegomożliwość
Dintuicjiintelektualnej”,poznawaniaDzawartościidei”albonadrzędnąrolę
pojęciowejspekulacji.Nieznaczytojednak,żeempiryzmjeststanowiskiem
bezwzględniedominującymwfilozofiianiżeracjonalizmstraciłcałąswą
mocprzekonywania.
Ogólniemożnapowiedzieć,żewkwestiigranicpoznanianajczęściejpanuje
umiarkowanyoptymizm.Poznanieprzyrody,atakżeludzkiejpsychiki,kultury
iobiektówmatematycznychuważasięzadośćwiarygodneipostępującena-
przód,jakkolwiek(możezwyjątkiemmatematykiilogiki)obarczonekonieczno-
ściąnieustannychkorektiuzupełnień.Jesttopostawatypowoempirystyczna.
Rzeczyniepoznawalne–wyższeiwątpliwe–nazywasięzaśzwykleDsprawami
metafizyki”ipozostawiawgestiiduchownych.Takwidzitesprawyoddawna
większośćuczonychiznacznaczęśćfilozofów,choćoczywiścieniewszyscy
filozofowiemajątakiepoglądy.
Otwartośćfilozofiimożnarozumiećbardzoprosto.Polegałaby
mianowicienazwykłymzałożeniu,żefilozofiąbędziesięnazywać
sumęlubhistorięwszystkiego,copodszyldemfilozofiizrobionolub
zrobisięwprzyszłości.Możnajednakżeotwartośćrozumiećbardziej
teoretyczne,np.natlewspomnianegopostulatu,iżfilozofiąjestwszyst-
koto,cowypływazżywegoźródłakrytycznegoizdyscyplinowanego
myślenia,źródłaniewyczerpanegoipotencjalniemogącegoprzynieść
zagładękażdejteorii.Paradokszawartywpojęciufilozofiisięgazresz-
tąjeszczedalej.Wszelkiedefinicjefilozofiiirozważanianatematjej
natury,łączniezniniejszymi-jakofilozoficzne-podlegajątemusa-
memuprawu.Mająwięcważnośćwzględnąiautorytetograniczony,
itoniezależnieodswejtrafności,którajakżeczęsto(boprzecieżco
