Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WYKŁADII
wykonano30stycznia1649r.)orazogłoszeniepowstaniarepublikian-
gielskiej(Commonwealth).Najpierwwewnętrznewaśniewzwycięskim
obozie,późniejtrudnościgospodarczewyniszczonegowojnąkrajuiko-
niecznośćuporaniasięzdążeniamisecesjonistycznymiIrlandiiiSzkocji,
awkońcuśmierćCromwellasprawiły,żekrajtenpowróciłdo
monarchicznejformywładzy(powierzająckoronęKarolowiII,synowi
KarolaI),jednakzsilnąpozycjąparlamentuorazświadomościąswoich
możliwościtychgrupspołecznych,którewtamtychdramatycznych
wydarzeniachodegrałyznaczącąrolę.
OKaroluIIStuarcie(1660–1685)autorDziejówAngliinapisał,żebył
„leniwyidowcipny,lubiłpsy,kobietyiteatr.Swojekochaniceutrzymywał
zeskarbupaństwa,byłmiłośnikiemiznawcąsztukiimuzyki,interesował
sięnauką”
1
.Wielewskazujenato,żedowielkiejpolitykiniemiałjednak
anispecjalnychuzdolnień,aniteżzamiłowania–tensamautorpisze,iż„na
sesjachRadyPaństwazazwyczajbawiłsięzpsamiiakurattakąsamąwagę
przywiązywałdotychsesjijakdotenisa,polowaniaidługichszybkich
spacerów”.Nawetwściganiukrólobójcówniewykazałsięnadmiernym
zapałem–ostateczniearesztowanoiskazanotylkodziewięciuitoraczej
poślednichsprawcówśmierciKarolaI.Wsumiete25latpanowaniaKaro-
laIIniebyłojednakdlaWyspBrytyjskichokresemstraconym.Wprawdzie
wyemigrowałoznichwtymczasiedoAmerykiok.300tys.mieszkańców
(naogólnąliczbęok.9mln),alejednocześnieosiedliłosiętamok.80tys.
(główniehugenotówzFrancji),aliczbaludnościwdużychmiastach–
takichjakLondyn,Bristol,NorwichczyManchester–wzrosłaskokowo.
ZnacznejpoprawieuległywtymczasiestosunkizFrancjąorazprowadzona
byłapolitykatolerancjiwobeckatolikówitzw.nonkonformistów(wywoła
tozresztąprotestyparlamentu,któryobawiałsięprzywróceniakatoli-
cyzmu).Dopieroostatnielatapanowaniategomonarchyzaznaczyłysię
jegoostrymikonfliktamizparlamentarnąopozycją.
Obejmującyw1685r.tronjegobratJakubIIokazałsięwprawdzie
władcąambitnym,alenatyleniedołężnym,żepozbawiłgokoronytzw.
„wiatrprotestancki”;mianemtymprzyjęłosięnazywaćsiły,którepod
dowództwemWilhelmaOrańskiegodokonaływlatach1688–1689tzw.
„WspaniałejRewolucji”(GloriousRevolution).WjejwynikuJakubII
abdykował,atronangielskidostałsięWillhelmowiIII(1689–1702).
1
Por.J.Z.Kędzierski,DziejeAnglii1485–1939(1485–1830),Wrocław–Warszawa–
Kraków–Gdańsk–Łódź1986,s.194in.
25
