Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AngliaiSzkocjawXVIIiXVIIIwieku
Wyniesionydowładzyprzezskupionąwparlamencieantykrólewską
opozycjęniemiałzamiaru,abyćmożetylkoodpowiedniejsiły,aby
skutecznieprzeciwstawićsięjejaspiracjomstaniasięnajważniejsząwładzą
wpaństwie.Aspiracjetezyskałysankcjęprawnąpoprzezogłoszenie
najpierw(wlutym1689r.)Deklaracjioprawach,anastępnieAktu
otolerancjiorazBilluoprawach–ograniczałyonezakreswładzykrólew-
skiej,znoszącm.in.prawokróladozawieszaniamocyustaworaz
zobowiązującgodouzyskiwaniazgodyparlamentunanakładanieiścią-
ganiepodatków,dokonywaniezaciągudowojskaitd.Natychipóź-
niejszychaktachprawnychzyskaligłównieprotestanciwywodzącysię
zzamożnegomieszczaństwaiwielkichwłaścicieliziemskich.
Ich„stanuposiadania”niekwestionowałanastępczyniWilhelmaIIIna
angielskimtronie,jegocórkaAnna(1702–1714)–autorprzywołanychjuż
tutajDziejówAngliiprzedstawiłjąjakoosobę„ograniczonąintelektualnie,
pełnąuprzedzeń,kochającąjeśćiplotkować,instynktownieszukającą
oparciawustalonymporządku”.NajwyraźniejjednakAnglianie
potrzebowałajużwówczasbardzolotnegointelektualnie,czyteżmocno
zaangażowanegowpolitykęwładcy.Siłytebowiemskupionebyływjej
parlamencie.Ichwielkimsukcesemokazałosięm.in.przyjęciew1707r.
AktuoUnii–wjegowynikudoszłodopołączeniaSzkocjiiAnglii,
występującychodtegomomentupodnazwąWielkiejBrytanii.Gorzej
poszłoimzIrlandią,wktórejwiększośćstanowilikatolicy–w1689r.
wywołalionipowstanieprzeciwkoangielskiejdominacji;zakończyłosię
wprawdzieprzyjęciemtzw.statusquo,jednakkonflikttendodzisiajnie
zostałwgruncierzeczyrozwiązany.Natomiastichpewnymsukcesem
okazałosięzaangażowanietegokrajuwwojnęosukcesjęhiszpańską
(1701–1713)–kończącyteneuropejskikonfliktpokójwUtrechcieoddawał
wewładanieAngliim.in.MinorkęiGibraltar,azterytoriówzamorskich
ziemieznajdującesięuujściarzekiŚw.WawrzyńcaorazNowąSzkocję.
WXVIIIstulecieweszłaAngliajakopaństwooustabilizowanej
strukturzepolitycznejigospodarczej,azasiadającynaangielskimtronie
JerzyI(1714–1727),JerzyII(1727–1760)orazJerzyIII(1760–1820)
wprawdziewniewielkimstopniuprzyczynilisiędojejumocnienia,aleteż
jejniedestabilizowali.Pochodzilionizliniihanowerskiejiprzynajmniej
dwajpierwsibardziejczulisięNiemcaminiżAnglikami;swójczasdzielili
międzyniezbytlubianymprzeznichLondynemiukochanymHanowerem.
JerzyIwogóleniemówiłpoangielsku,azeswoimotoczeniem
porozumiewałsiępofrancuskulubpołacinie,wktórejzresztąniebył
26
zbytbiegły.Nielubiłżyciawstyluangielskimigdyjużmusiałprzebywać
