Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
jużjakozasadatranscendentna,sytuowanawświecieinnymniż
fenomenalny.Decyzja,byepokęwdziejachrozwojufilozofii,ogarniającą
zasięgiemchronologicznymjejpoczątki,merytorycznym–wyartykułowanie
explicitepierwszychpytańonaturęrzeczywistości,jejpoczątek,prawanią
rządzące,metodologicznymzaś–reguły,jakimpowinienpodlegaćogląd
ibadanie,jakteżpowstaniejęzykasensustrictofilozoficznego,wktórym
obiektywizująsięwynikiowychbadań,określaćmianemUfilozofiiprzed-
platońskiej”wynikazkilkuustaleń.
Nieulegawątpliwości,iżwrozwojufilozofiigreckiej,wewolucji
greckiegomyśleniapostrzegamykilkazasadniczychprzełomów,wyzna-
czającychetapyowegorozwoju,atymsamymepokifilozoficzne.Waspek-
ciechronologicznymjakopierwszyzasadniczyprzełomjawisięzwrotku
transcendencji,dokonanywfilozofiiplatońskiej,cobyłooczywistejużdla
samegoPlatona,któryzmaganiadwóchpostacifilozofowania,dziejącesię
jeszczezajegożyciaokreśliłmianemUwalkiolbrzymów”(Sofista246a).
Wzwiązkuztymrodzićsięmusipytanie:dlaczegotakiprzełomsiędo-
konał,jakiebyłyźródłafilozofiiplatońskiejzjejkoncepcjątranscen-
dentnychzasad–archai.Tradycja,dlaktórejźródłemjestwdużejmierze
apokryficznakorespondencjaPlatona,zwłaszczauznawanyzanieauten-
tycznyListII,przypisującafilozofiiplatońskiejsokratejskieźródła
4
,jakteż,
żePlatonwwiększościswychpismmówidonasustamiSokratesa,
wświetlenierozstrzygniętejpodziśdzieńtzw.kwestiisokratejskiej,nie
znajdujemerytorycznegouzasadnieniaipotwierdzenia.Samfakt,iżPlaton
należałdogronauczniówSokratesa,niedeterminujewpływównauk
ateńskiegomędrcanatreśćanipostaćplatońskiejfilozofii,zwłaszczaże
wśródowychuczniówznajdowalisięfilozofowietacy,jakzagorzały
przeciwnikPlatona–Antystenes,założycieleszkołydialektykówmegarej-
skich–EuklideszMegaryiFedonzElidyczytwórcaszkołyCyrenaików–
hedonistaArystyppzCyreny.Przedewszystkimjednakpodziśdzień,
4
NiemaływpływnaowątradycjęwywarłArystoteles,którywprawdzieniemówiwprost
oSokratesowymrodowodzieplatońskiejmetafizyki,niemniejjednakSokratesowiwłaśnie
przypisujezwrócenieszczególnejuwaginapojęciaogólne.Stagirytastwierdzajednak,iżPla-
ton,podejmujączainteresowanieSokratesapojęciamiogólnymi,inaczejniżmistrz,przyznałim
statusontycznyiusytuowałwświecieinnymniżfenomenalny.Podkreśleniawymagafakt,iż
np.DiogenesLaertiosprzypisujewprawdzieSokratesowiUwprowadzenieetyki”(Żywoty
ipoglądysłynnychfilozofów,przeł.IrenaKrońskaiin.,oprac.IrenaKrońska,wstępemopatrzył
KazimierzLeśniak,Warszawa1982,II5),leczniepostrzegawmyśliplatońskiejkontynuacji
8
myśliSokratesa–UPlatonzałożyłAkademię”(tamże,III).
