Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XVIII
Przedmowadowydaniapolskiego
zacząłstawaćsięwsprawachsztukiwBerlinieautorytetem,
wręczgwiazdą,obiektembezkrytycznejfascynacjilubniena-
wiści
18
.Wewspółczesnejdyskusjibadawczejzarysowujesię
teżczasemwtychwykładachjakobyspekulatywnywymiar
myśliHegla-filozofa,którykonieckońcówzespekulacjinaj-
bardziejjestprzecieżznany
19
.Ajakwspomnieliśmy,zdarzały
sięigłosywarszawskichhistorykówidei,żejesttonajlepszy
wstęp,abestHegelforbeginners.
Zkategoriąspekulacjinienależytujednakprzesadzać-
tenwymiardialektykiwydajesięschodzićwtychwykładach
zdecydowanienadrugiplan.Tokmyślijestpodporządkowany
imperatywomsłowamówionego.Atokłócisięzzałożeniami
spekulatywnejdialektyki,któresamHegelwiązałraczejzpis-
memniżzmową20.Napotykamyturaczejfilozofa,któryprzez
całeżycieażdokońcapróbujesprawdzaćsięintelektualnie
szczególniewsprawiesztukiirobitowwydaniuzbytswo-
bodnym,bymożnabyłotumówićospekulatywnejdialekty-
ce.NatomiastzmysłdialektycznyHeglajesttuniewątpliwie
wszechobecny,awpraktyceteoretycznejwszechwładny.
IbyćmożewdziedziniesztukistarałsięHegelspełnićjako
filozofbardziejpopularny.Wrefleksyjnymdystansiedosa-
megosiebiezmłodości,spodznakuNajstarszegoprogramu
idealizmu,kiedytozapowiadałzkolegamizastąpieniereligii
ipaństwasztuką,afilozofiipoezją.Igdywywyższałponad
teraźniejszośćepokęgreckichherosówalbotragedięwłonie
etyczności21.
18K.Vieweg,Hegel.DerPhilosophderFreiheit,München2019,s.591n.
19Por.J.Weiss,AufdenSpuren,dz.cyt.,s.42.R.Bubner,Doświadczenie
estetyczne,dz.cyt.,s.15n.Por.przedmowęBubneradoG.W.F.Hegel,Vorle-
sungenüberdieÄsthetik,Stuttgart1971,s.3-30.
20Por.zwłaszczateorięzdaniaspekulatywnegozprzedmowydoFenome-
nologiiducha,dz.cyt.,t.I,s.76-89.
21
G.W.F.Hegel,Najstarszyprogramniemieckiegoidealizmu,w:tegoż,
Pismawczesnezfilozofiireligii,przeł.G.Sowinski,Kraków2002;tenże,Ona-
ukowychsposobachrozważaniaprawanaturalnego,jegomiejscuwfilozofii
