Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Stareproblemyinoweodpowiedzi
niarelacjitechnika–kultura,lecztakżetego,jakocenianojej
rolęwkształtowaniuodpowiednichporządkówspołecznych
ikulturowych0
Wprzypadkutechniki,któranapierwszyrzutokawydaje
sięczymśocharakterzeinstrumentalnymidlategoteżniedo
końcasamodzielnym,alezyskującymsensitożsamośćdopiero
wokreślonychkontekstach,nasuwaćsięmożeprzekonanie,iż
tymnarzucającymsiętuparadygmatempowinienbyćwogól-
nościparadygmatfunkcjonalny,którymożna,idączaErnstem
Cassirerem,przeciwstawićparadygmatowisubstancjalnemu70
Wpraktycejednak,jaksięzarazokaże,mieliśmyimamywfi-
lozofiitechnikiróżnesposobypojmowaniatechnikiirozumienia
pojęciatechniki,odpowiadającewkonsekwencjizarównopodej-
ściufunkcjonalnemu,jakisubstancjalnemu(esencjalistycznemu)0
Odwołamysięnapoczątekdostanowiskajednegoznajbar-
dziejznanychiznaczącychprzedstawicielinajnowszejniemieckiej
filozofiitechniki,amianowicieGüntheraRopohla80Podkreślaon,
iżdyskusjawokółpojmowaniatechnikiisamegorozumienia
pojęciafltechnika”jestważnaimożebyćcelowa,alewgruncie
rzeczyniezdołarozwiązaćwieluproblemównaturyteoretycznej
iempirycznej,jakichprzysparzarozwójtechnikiwspółczesnej90
Wyróżniaonwogólnościdwarodzajesposobówpojmowania
techniki,amianowicie:
‒nominalistyczny–polegającywgruncierzeczynawskazaniu
określonejklasyzjawisk,któremieszcząsięwgranicachopi-
sywanychprzeztopojęcie;
‒esencjalistyczny–koncentrującysięnadyskusjiwokółrozu-
mieniaistotytechniki,którawrezultacieokreślasubstancjalnie
szczegółowetreścitegofenomenu0
Wramachpodejścianominalistycznegowyróżnićteżmożna
różneszczegółowesposobypojmowaniatechniki,któreprak-
tycznieróżniąsięmiędzysobązakresemflrzeczy”przypisywa-
nychtemupojęciu0Wąskiepojmowanietechnikiopierasięna
założeniu,żeobejmujeonorzeczysztuczniewytworzoneprzez
7Por0E0Cassirer:Substancjaifunkcja0Tłum0P
0ParszUtowiCz0Kęty20080
8Por0G0RopoHl:TechnikbegriffezwischenÄquivokationundReflexion0In:
TechnikundKultur.BedingungundBeeinflussungsverhältnisse.Hrsg0G0BaNse,
A0GrUNwald0Karlsruhe2010,s041–540
9Dokładniejzaśpiszetak:flMojatezabrzmi:Dyskusjawokółpojęciatech-
nikimożebyćcelowaiwkonsekwencjiprowadzićdowłaściwegoużywania
tegopojęcia,aleniejestwstaniezastąpićteoretycznychiempirycznychanaliz
problemowych”0Ibidem,s0410
