Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Stareproblemyinoweodpowiedzi
Wprzypadkupodejściaesencjalistycznegosposobypojmowa-
niatechnikicechowałysięuniwersalnością,próbowanobowiem,
odwołującsięnajczęściejdookreślonegosposobupojmowania
naturyludzkiej,formułowaćtakiejejrozumienia,którewedług
ichautorówmożnaodnieśćdowszystkichzjawiskzwiązanych
ztechnikąijejfunkcjonowaniemwkulturzeispołeczeństwie0Jest
tozresztąjedenznajczęściejformułowanychzarzutówwobec
tegosposobupojmowaniatechniki,któryjużdośćdawnowprost
wyraziłHansLenk,którypisał:flEsencjalistyczne,monolityczno-
-dogmatyczneglobalnesposobypojmowaniatechniki[ł]nie
oddająwłaściwiecałejjejkompleksowościiwewnętrznegozróż-
nicowania0[ł]Ujęciaogólnezaprostoizabardzojednostronnie
pojmujątechnikę,dlategoteżniemożnaichuważaćzarepre-
zentatywnedlafilozofiitechniki”130Ujęciaesencjalistycznebyły
charakterystycznenietylkodlatradycyjnejfilozofiitechniki,lecz
właściwiedodziśwciążstykamysięzróżnorodnymipróba-
mitakiegouniwersalistycznegopojmowaniatechniki0G0Ropohl
jakojedenzprzykładówpodajepojmowanietechnikijakoflkon-
struktuspołecznego”,cojednakże,wedługniego,przeciwstawia
siędominującemu,coprawda,wcześniejtechnicznemudetermi-
nizmowi,przyjmujezatemzałożenieprzeciwne,żewprzypad-
kuprocesówprzemianirozwojutechnikidecydująceznaczenie
majączynnikispołeczne,cozkoleiprowadzidonazbytjedno-
stronnegozwrotuwstronędeterminizmuspołecznegoidotego,
iżniedostrzegasięroliczynnikównaukowych,ekonomicznych,
politycznychitp0140
Zauważyćjednaktrzeba,żewgruncierzeczytakiepróby
uniwersalistycznegosposobupojmowaniatechnikimogąbyć
nieodłączneodfilozofiitechnikiimiećzwiązekznaturąsa-
mejfilozofiijakotakiej0Niedostrzegasięczasamiokreślonych
specyficznychcechróżnychprocesówzwiązanychzrozwojem
iupowszechnianiemtechniki,lecztoniemusiichpozbawiać
roliwyjaśniającej(eksplanacyjnej)czyteżporządkującejróżne
obszaryrefleksjinadtechniką0
Wramachnajnowszychujęćesencjalistycznychwymieniane
sątakżetakiesposobypojmowaniatechniki,któreokreślająją
13H0LeNk:ZuneuerenAnsätzenderTechnikphilosophie0In:Techne–Technik
–Technologie.PhilosophischePerspektiven.Hrsg0H0LeNk,S0Moser0Pullach
b0München1973,s0205–2060
14Por0G0RopoHl:TechnikbegriffezwischenÄquivokationundReflexionł,s044–
450
