Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.E.Szołtysek,Filozofiawychowaniamoralnego,Kraków2009
ISBN:978-83-7850-345-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
Metafizycznośćosoby
17
Komentarz.Autorskakoncepcjaczłowiekazakłada,żeczłowiektkwi
wprzyrodzieikulturze;wczłowiekudasięwyróżnićczłowieczązwie-
rzęcośćiczłowiecząduchowość.
Rozłącznośćwzakresiewykładniczłowieczeństwa
Arystotelesutrzymuje,żeczłowieksięstaje.Człowiek-jakozwierzę
rozumne-przezspołeczno-kulturowe‘przekształcanie’orazpolityczno-
doktrynalne‘urabianie’permanentnieuzyskujeatrybutyczłowieczeństwa.
Inaczej,społeczno-kulturowaedukacjazwierzęcia(potencjalnierozumne-
go)stajesiępodstawąstawaniasię‘człowieczym’człowiekiemoukształ-
towanychwładzachzmysłowo-umysłowych,jakiurabianychpostawach
prospołecznychorazpropaństwowych.
Platonstwierdza,żeczłowiekniestajesię,lecz
JEST
.Człowieknie
nabywaatrybutówczłowieczeństwazzewnątrz,wramachtzw.kulturo-
wegowychowania,czylikształtowaniaatrybutówczłowieczeństwa.Czło-
wiekjestwpełnisobąodmomentunarodzindziękitemu,żewsobieza-
wieraczłowieczeństwo(człowieczeństwoczłowieka).
Komentarz.Autorskakoncepcjazakładaczłowieczeństwobytuludz-
kiego,któremanifestujesięprawaminaturalnymi;człowieczeństwo
umożliwiakonstytucjęosobywczłowieku,człowiecząduchowość.
Rozłącznośćdotyczącapoznania
Arystotelesutrzymuje,żeźródłonaszegopoznaniaznajdujesięw
zmysłach:„niczegoniemawumyśle,czegobywpierwniebyłowzmy-
słach”.Władzezmysłowo-umysłowenowonarodzonegoczłowiekadasię
przyrównaćdotablicy,naktórejjeszczenicniezostałozapisane(tabula
rasa).WtymwzględziewymownejestpierwszezdanieMetafizyki:
„Wszyscyludzieznaturydążądopoznania,czegodowodemjestichumi-
łowaniezmysłów”
8
.ŹródłoArystotelesowskiejwiedzytkwiwzjawiskach
światarealnego.Wszystkoto,cotkwiwświecierealnym,zawdzięcza
swojezaistnieniemożnościtkwiącejwbycie;każdybytjednostkowyjest
naprawdęjestbytem.Napełniająnasżądze,pragnienia,obawy,rozmaitewidziadła,
głupstwa,także-jaksiępowiada-prawdziwieirzeczywiścieposługiwaćsięmyśle-
niemjestdlanasztegowzględurzeczącałkowicieniemożliwą.(ś)Miłośnicywiedzy
odkrywają,żegdyfilozofiaprzejmujeichduszę,zastajejąniemalprzywiązanąiprzykle-
jonądociała,tak,żemusionapatrzećnabytyjakbypoprzezkratęwięzienną,niezaś
bezpośredniosamaprzezsiebie,ijestpogrążonawcałkowitejniewiedzy”.Platon:Fe-
don.Tłum.R.Legutko.Kraków1995,66b-c,s.64-65oraz82e.
8
Arystoteles:Metafizyka.Tłum.K.Leśniak.Warszawa1983.
