Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.E.Szołtysek,Filozofiawychowaniamoralnego,Kraków2009
ISBN:978-83-7850-345-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
Metafizycznośćosoby
25
WedługPlatonaczłowiekjestduchem,zaśwedługArystotelesaczło-
wiekjestzwierzęciem.WedługTomaszazAkwinuczłowiekniejestzwie-
rzęciemczyaniołem;wczłowiekusącechyzwierzęceicechyanielskie.
ZaArystotelesemprzyjmuje,żeczłowiekjestzwierzęciemrozumnym;
człowiekstanowizłożenieduszyrozumnejzciałem,przyczymzwiązek
tenjestsubstancjalnyikonieczny.Formasubstancjalna,czyliduszaro-
zumna,sprawia,żeczłowiekjestbytemcielesnym,żejestżywy,żema
doznaniazmysłowe,żepoznajeumysłowo,żepodejmujewolnedecy-
zje
23
.Człowiekjestjednostkąiosobą;jednostkąjestzracjiczynnikama-
terialnego.Osobąjestkażdyczłowiekdziękiczynnikowiduchowemu,
którywnimjest,awięcdziękiduszyrozumnej,obdarzonejżyciemumy-
słowym,poznaniemichceniemduchowym.Niejestosobąsamadusza
ludzka;duszawczłowiekujestzasadąosobowości,aleniejestosobą.
Osobąjestdopieroczłowiek
24
.
Dusza-jakoformasubstancjalna-ma
takąnaturę,żesięmożewzbogacać,możesięuzupełniaćprzezinne
formy,przezinnekształtująceczynniki;tenproceszwiesię‘pozna-
niem’.Wobrębiepoznaniajestten,którypoznaje,czylipoznający,oraz
to,copoznawane,przyczympoznającymmożebyćzwierzę,człowiek
lubanioł.Istotapoznaniapoleganatym,żezestronytego,cojestpozna-
wane-awięczestronyprzedmiotupoznania-przenikadopoznającego
coś,cogowzbogaca.Poznawaniesprowadzasiędobogaceniasiępozna-
jącego
25
.
Wedługśw.Tomaszaczłowiekpoznajerzeczybezpośrednio,choć
zawszeitylkowpewnychaspektach.Bógmapoznaniedogłębnekażdej
rzeczy,natomiastludzkiepoznaniejestzawszeitylkoaspektowe,zarów-
nowporządkuzmysłowym,jakiwporządkuumysłowym.Wkażdym
raziewszelkiepoznaniedokonujesiętam,gdzieczynnikformalny,a
więcdusza(wzwierzęciuczywczłowieku),opanowałjużdotegostopnia
czynnikcielesny(materialny),żemożesięzniegojakbyrazemwydobyći
dojśćdoowegozwiązaniasięzinnymiprzedmiotamiiwzbogacaniasięo
noweformy,oaspektytychrzeczy,któregootaczają.Poznaniejestzaw-
szewzbogacaniemsiębytupoznającego
26
.TomaszzAkwinu-zaArysto-
23
St.Swieżawski:ŚwiętyTomasznanowoodczytany.WykładywLaskach.Kraków
1983,s.138.
24
25
26
Tamże,s.138.
Tamże,s.157.
Tamże,s.159.
