Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
2.Wielkośćistrukturawydatkówbudżetupaństwa
TomaszM.Budzyński
PoziomredystrybucjibudżetowejPKBzostałznaczniezredukowanywstosunkudo
lat90.XXw.wzwiązkuzprzeprowadzonymireformamisystemowymi,wszczegól-
nościreformąfinansowaniasystemuochronyzdrowiaorazreformąadministracyj-
połączonązpozyskaniemprzezsamorządyterytorialnenowychzakresówzadań
ikompetencjiwrazzezwiększonymiudziałamiwewpływachzpodatkówdochodo-
wych.RelacjawydatkówbudżetupaństwadoPKBwostatnichlatachpozostajena
stabilnymiumiarkowanympoziomie,zniewielkimiwahaniamiod21,0do22,2%,
coświadczyotym,wydatkibudżeturosnąmniejwięcejwtempieprzyrostuPKB
(wzrostugospodarczego).Trzebajednocześniedodać,notowanywlatach2007-
-2009wzrostwartościtejrelacjijestnieco„sztuczny”zewzględunato,wydatki
refundowanezbudżetuogólnegoUEbyływówczasczęściąwydatkówbudżetupań-
stwa,wlatach2004-2006wydatkiteniebyływogóleuwzględnianewbudżecie,
aod2010r.ujmowanewwyodrębnionymbudżecieśrodkóweuropejskich.Spo-
sóbujęciazatemtejgrupyśrodkówwbudżeciepaństwabędziewpływałtakżena
analizowanąstrukturęwydatkówbudżetupaństwa.
Tabela1.WydatkibudżetupaństwawrelacjidoPKBwlatach2004-2011(w%)
2004
21,4
2005
21,2
2006
21,0
2007
21,4
2008
21,9
2009
22,2
2010
21,3
2011
21,0
Źródło:opracowaniewłasne.
Istotnesłabościpolskiegobudżetupaństwawidocznewukładziedziałowym
ifunkcjonalno-zadaniowymwydatkówbudżetu.Wskazaćnależyprzedewszystkim
nabardzodużąinercyjność,swoistą„bezwładność”wydatkówbudżetu,azarysowa-
newwydatkachtrendymająceswojegłówneźródłowpoczątkachokresutransfor-
macjiibezgłębszychprzeobrażeńdodziśaktualne.
Wpolskimbudżecienadaldominująwydatkiprzeznaczonenacelespołeczne,
doktórychnależyzaliczyćwydatkinaubezpieczeniaspołeczneorazwydatkisocjal-
neujawniającesięwdrodzeświadczeniapomocyspołecznejiprowadzeniapolityki
społecznej.Grupawydatkówspołecznychpochłania30%środkówbędącychwdys-
pozycjibudżetupaństwa.
Wydatkitylkonaubezpieczeniaspołeczneosiągnęłymaksymalnyudziałw2002r.
wynoszący27,6%idotegoteżrokuobserwowanebyłowysokietempoprzyrostu
nakładówbudżetowychwynoszącekilkanaścieprocentrocznie,cowywołanebyło
zarównoczynnikamimakroekonomicznymi(kryzysgospodarczy),jakikosztami
reformyemerytalnej.Od2005r.relacjawydatkównaubezpieczeniaspołecznedo
wydatkówogółemwahasięwgranicach21-23%,przyczymprzejściowywzrost
udziałuwystępujejednocześniezdużymprzyrostemwielkościwydatków,cozwią-
zanejestzpodwyżkamiświadczeńemerytalno-rentowych.Przeznaczenieśrodków
budżetowychnaubezpieczeniaspołecznew2011r.przedstawiasięnastępująco: