Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Najakichpolachodbywająsiępolityczneprzetargiokształtbudżetuijegoosta-
tecznewykonanie?Najogólniejmożnawyodrębnićtrzytakiepola.Pierwszymjest
przetargwprzestrzenigospodarczej,którydotyczystrukturydochodówiwydatków.
Drugimjestprzetargwczasiedotyczytego,jakrozkładaćbieżąceciężarymiędzy
obecneiprzyszłepokolenia.Trzecimwreszciejestprzetarginstytucjonalny,doty-
czącytego,jakijestzakreskompetencjiróżnychorganówpaństwaparlamentu,rzą-
du,władzsamorządowych,wydzielonychinstytucji,agendrządowychitp.wrozstrzy-
ganiusprzecznychinteresówwystępującychnapierwszychdwóchpolach.
Przetargwprzestrzenigospodarczejjestoczywisty.Wwarunkachograniczono-
ścizasobówdecyzjaostrukturzewydatkównaprzykład,czytrochęwięcejnasamo-
rząd(obronęlubedukację),amniejnaedukację(lubobronę),czyodwrotniejest
wyborem(przetargiem)politycznym.Ograniczonośćśrodków,któremożemyprze-
znaczyćnafinansowanieróżnychwydatków,tojednaktematwychodzącypozastan-
dardowyzakresekonomiidefiniowanejjakonaukazajmującasięalokacjąograniczo-
nychzasobówmiędzyalternatywnezastosowania.Zaspokajaniepotrzebzbiorowych,
takichjakobrona,porządekpubliczny,edukacja,zdrowie,świadczeniasocjalne,wy-
datkinainfrastrukturęgospodarcząitd.,odbywasięprzezuszczupleniemożliwości
konsumpcjiindywidualnej.Redystrybucjadochodunarodowegopoprzezbudżet
państwaniepozostajezatembezwpływunadynamikęgospodarczą.Zjednejstrony
bowiemwydatkinainfrastrukturęgospodarczą,naukęczyedukacjębędąsięprzyczy-
niaćdoprzyspieszeniawzrostugospodarczego.Zdrugiejzaśstronyimbardziej
zwiększasięudziałredystrybucjidochodunarodowegopoprzezbudżet,tymsłabsze
bodźcedodziałalnościgospodarczejiprzeztosłabszadynamikagospodarcza.
Polaprzetargówokształtbudżetu
Przetargwprzestrzenigospodarczejdotyczystrukturydochodówiwy-
datków.
Przetargwczasiedotyczytego,jakrozkładaćbieżąceiprzyszłeciężary
międzyobecneiprzyszłepokolenia.
Przetarginstytucjonalnydotyczytego,jakijestzakreskompetencjiróż-
nychorganówpaństwaparlamentu,rządu,władzsamorządowych,wydzielo-
nychinstytucjiiagendrządowychitp.wrozstrzyganiusprzecznychinteresów
występującychnapierwszychdwóchpolach.
Przypodejmowaniudecyzjiinwestycyjnychprzedsiębiorcykierująsięnietylko
rachunkiembieżącychiprzyszłychkosztówicen.Wniemniejszymstopniubiorąpod
uwagęprzyszłemożliwościzbytu,którewystąpiąjużpouruchomieniuobecnieroz-
patrywanychprojektówinwestycyjnych.Kiedyaparatwytwórczyisiłaroboczanie
wpełniwykorzystaneiwzrostzatrudnienianieprowadzidowzrostukosztówpłacna
jednostkęprodukcjiikiedysytuacjawbilansiehandluzagranicznegoniegroziosła-
bieniemwaluty,wzrostwydatkówpaństwaprzyniezmienionychjegodochodach,
awięcfinansowanychzdeficytubudżetowego,spowodujezgodniezteoriąefektyw-
12