Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
tanietylkozdominowałanajbardziejrozwiniętegospodarkiświata,sporączęść
przedsiębiorstwfunkcjonującychwformiespółekgiełdowychiwywarławpływ
nafunkcjonowanieinstytucjipaństwaorazzdeterminowałazachowaniazarów-
noinstytucjonalnych,jakiindywidualnychpodmiotównaróżnychrynkach,lecz
cowięcej,przekształciłazachowaniaspołeczneludzi.Wliteraturzeprezentowany
jestpogląd,żepieniądznietylkowróżnychjegoformachstałsięprzedmiotemuto-
warowieniawprocesachhandluiwymiany,bezodniesieniadorealnejgospodarki,
aleprzeniknąłniemalżedokażdejsferydziałalnościspołecznejikulturowej,redu-
kującdziałaniewtychobszarachdoprostegorachunkuekonomicznego,wrezulta-
ciepodporządkowującdziałaniapodmiotówimperatywomrynkówfinansowych
iinstytucji15.
BenFinedowodzi,żefinansyzacjajestprocesemobejmującymszerokiespek-
trumzjawisk.Zaliczaondonichniesłychanyrozwójaktywówfinansowych
wrelacjidorzeczywistychprocesówgospodarczych,proliferacjęróżnegorodza-
juaktywówopartychnapochodnychpapierachwartościowych,atakżezarów-
noabsolutną,jakirelatywnąekspansjędziałalnościspekulacyjnej,któraodbywa
sięwopozycjidolubzeszkodądladziałalnościzorientowanejnainwestowanie
waktywatrwałe.Ponadtocytowanyautorprzekonuje,żefinansyzacjaprzejawia
sięrównieżprzesunięciemzdziałalnościprodukcyjnejwkierunkuimperatywów
finansowychwsektorzeprywatnym,rosnącyminierównościamidochodowymi,
boomemkonsumpcyjnymnapędzanymkredytem,jakrównieżpenetracjąprzez
finansecorazdalszychobszarówekonomicznegoispołecznegożycia,związane-
gozzabezpieczeniememerytalnym,edukacją,atakżeochronązdrowia.Wopinii
przywołanegoautora,zjawiskofinansyzacjimożebyćutożsamianerównieżzpoja-
wieniemsięneoliberalnejkulturypoleganianarynkachiprywatnymkapitaleoraz
związanymztymantyetatyzmem,mimożewjakimśstopniuprywatnekorzyści
finansowesąpochodnądziałalnościpaństwa.Ostatnimprzejawemfinansyzacji
jestutrzymującesięznaczeniedolaraamerykańskiegowgospodarceglobalnej.Jak-
kolwiekdefiniowanebywazjawiskofinansyzacji,tozdaniemcytowanegoautora
jegokonsekwencjamisą:obniżenieogólnegopoziomuiefektywnościrealnychin-
westycjirzeczowych,nadaniepriorytetuwartościdlaakcjonariuszylubwartości
finansowejponadwartośćgospodarcząispołeczną.Ponadtoskutkianalizowanego
zjawiskaobejmują:rozszerzającysięwpływszerokorozumianychfinansówzarów-
nobezpośrednio,jakipośrednionapolitykęgospodarcząispołeczną,narażanie
corazszerszychaspektówżyciagospodarczegoispołecznegonaryzykowahańpo-
chodzącychzniestabilnościfinansowejlubwręczwprowadzanieryzykakryzysu
dogospodarkiiżyciaspołecznego,ryzykainicjowanegowramachposzczególnych
rynków16.
15
S.Christopherson,R.Martin,J.Pollard,Financialisation:RootsAndRepercussions,
„CambridgeJournalofRegions,EconomyandSociety”2013,No.6,s.351.
16
B.Fine,TowardsaMaterialCultureofFinancialisation,FESSUDWorkingPaperSeries
2013,No.15,s.6,cyt.za:J.Ferreiro,MacroeconomicLessonsfromtheFinancialisa-
tionProcess,[w:]P.Arestis(ed.),AlternativeApproachesinMacroeconomics,Palgrave
