Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
instytucjefinansowestałysięnarzędziamiwykorzystywanymigłówniedotrans-
ferowanianadwyżekuzyskiwanychprzezjednągrupęgospodarstwdomowych
dodrugiejgrupycharakteryzującejsiędeficytemśrodkówfinansowych.Ponadto
podawanowwątpliwośćzasadnośćkierowaniacorazwiększychzasobów,wtym
równieżnajlepiejwykształconejczęścizasobówludzkich,dosferyfinansowejkosz-
temdziałalnościpowiązanejzwytwarzaniemrealnychdóbriusług.Wskazywano,
żezasobyalokowanewsektorzefinansowymwynagradzanesąwstopniuniepro-
porcjonalnymdoichspołecznejproduktywnościiużyteczności.Tegotypugłosy
byłyjednakpojedynczeiodosobnione,zaśsamakrytykawobliczuentuzjazmu
związanegozderegulacjągospodarki,wolnąkonkurencjąorazogólnymprzekona-
niemoefektywnościrynkówfinansowychbyłaprzykładempłynięciapodprąd12.
ZdaniemJamesaTobinarozwójsektorafinansowegoitransformacjagospodarki
doprowadziłydopojawieniasiętzw.gospodarkipapierowej-papereconomy.Nie-
wieleponaddekadępóźniejodmomentu,gdywyrażanybyłtenpogląd,ta„papie-
rowagospodarka”nietylkozyskaładominującąpozycjęwzględemrealnegosek-
toragospodarki,lecz-cowięcej-zmierzaławkierunkuoderwaniasięodniego.
Opisywanymodelgospodarkiposiadawyraźnefinansowecechycharakterystycz-
ne.Popierwsze,finanseisektorfinansowysąukierunkowanebardziejnaspeku-
lacjęniżnadziałalnośćprodukcyjną.Podrugie,skoncentrowanepozostająone
nakrótkimokresie,wktórymmamiejsceobrótpapieramiwartościowymizdużą
częstotliwością.Potrzecie,finanseisektorfinansowysączęściowooderwane
odrealnegosektoragospodarki.Poczwarte,bardziejczerpiąonewartośćzsektora
realnegoniżjątworzą.Popiątewsposóbiluzorycznylubteżwątpliwyiwirtualny
sąonezakotwiczonewrealnychaktywach13.
Wydajesię,żezaprezentowanyopisodpowiadagospodarcepodlegającejpro-
cesowifinansyzacji-gospodarcesfinansyzowanej14.Przywołanywcześniejau-
tornieznałpojęcia„finansyzacja”,wmomenciegdypadaływskazanesłowanie
istniałoonojeszczebowiemwkatalogujęzykaakademickiegozdziedzinynauk
ekonomicznych.Odczasugdyporazpierwszywybrzmiałycytowanewyżejsłowa,
zewszechmiaruprawnionewydajesiętwierdzenieooderwaniusięsferyfinanso-
wejodfundamentówtworzonychprzezrealnączęśćgospodarki.Sektorfinansowy
stałsiędominującymbytemrównoległym,kierującymsięwłasnąlogiką.Logika
12
J.Tobin,OntheEfficiencyoftheFinancialSystem,„LloydsBankReview”,July1984,
s.1-15,cyt.za:M.Sawyer,ConfrontingFinancialisation,[w:]P.Arestis,M.Sawyer(eds.),
FinancialLiberalization:Past,PresentAndFuture,AnnualEditionofInternationalPapers
inPoliticalEconomy,PalgraveMacmillan,Houndmills,Basingstoke2016,s.60-61.
13
H.AskariA.Mirakhor,TheNextFinancialCrisisandHowtoSaveCapitalism,Palgrave
Macmillan,UnitedKingdom2015,s.26-27.
14
Nagrunciekrajowejliteraturytermin„gospodarkasfinansyzowana”byłwykorzysta-
nyprzezJerzegoDudzińskiegowroku2013wopracowaniuzatytułowanym:Uwagi
odziałalnościinwestorówfinansowychnarynkachtowarowych.Zob.:J.Dudziński,
Uwagiodziałalnościinwestorówfinansowychnarynkachtowarowych,„PraceNaukowe
UniwersytetuEkonomicznegoweWrocławiu”2013,nr315,s.223-233.
