Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.1.Abiotyczneczynnikichorobotwórcze
regulowanietemperaturywprodukcjiszkółkarskiejwnamiotachfoliowych
iszklarniach.Koniecznejestprzewietrzanieiczęstezraszanie,gdyżwysokie
temperaturywtychśrodowiskachmogąbyćletalnelubznacznieosłabićsiewki.
Wdorosłychdrzewostanachrzadkospotykanymuszkodzeniemwywołanym
wysokątemperaturąjestzgorzelinakory,zwanainaczejoparzelinąkory.Wystę-
pujegłównienadrzewachodsłoniętychwwynikuprowadzonychcięć.Naod-
krytychpniachlubichczęściachnastępujezamarciemiazgi,cojestwidoczne
wpostaciodpadaniaipękaniakory.Szczególniepodatnenazgorzelinękorysą
gatunkiokorzecienkiej,np.buk,świerkiwejmutka.Imwiększapowstałamar-
twica,tymdrzewojestbardziejpodatnenachorobygrzyboweorazowadzie.
Występowaniewdrzewostaniepodszytuosłaniającegopniedrzewznacznie
zmniejszaszkodywywołanełącznymdziałaniemtemperaturyinasłonecznienia.
501050
Susza–deficytwody
SuszewystępujączęstowwarunkachklimatycznychPolski,dlategoszkody
przezniewyrządzanesąobecnewewszystkichfazachrozwojowychdrzewosta-
nówinawszystkichsiedliskach(Łukaszewicz1995,1998,Mikułowski1997b,
1998a).Wwiększościsusze,awłaściwiedeficytdostępnejwody,sąpodstawo-
wymabiotycznymczynnikiempoczątkującymłańcuchychoroboweposzcze-
gólnychgatunkówdrzewleśnychicałychdrzewostanów.Suszedzielimyna
posuchyorazsuszeatmosferyczne.Posuchatookreszniedoboremopadówlub
bezopadowy,występującyczęściejniżokresyznadmiernymopadem,natomiast
suszaatmosferycznatodługotrwałagorącapogodazmałymzachmurzeniem
lubbezzachmurzeniaiprzywystępującychsuchychwiatrach.Posuchymogąbyć
letnie,zwaneciepłymi,izimnewystępującewiosnąlubjesienią.Posuchysąnie-
bezpiecznedlazakładanychuprawwczasieichsadzenia.Sadzonkiposadzone
wziemięsuchąiniepodlanąwkolejnychtygodniachpoposadzeniudeszczemsą
osłabione,audatnośćtakichuprawwsuchewiosnybywamała.Starszedrzewa
mogąbyćosłabianeprzezposuchywystępującerokrocznieprzezkilkalat.
Okresysuszywystępująwnaszymkrajuodwieków,czasamiwcyklachwie-
loletnich,np.wedługkronikw1683r.byłatakasusza,żekrólJanIIISobieski
wydałzakazwywozuzbożazPolskiwobawieprzedklęskągłodu.Suszewy-
stępowałyteżwostatnichlatach,np.w1985obserwowanozasychanielicz-
nychstarychsosen,aw1992r.suszaspowodowałabardzolicznepożary,m.in.
wokolicachRudRaciborskich,gdziespłonęłoponad10tys.halasu.Pożarzo-
staługaszonycałkowiciedopieropokilkutygodniach.
Wpływsuszynadrzewajestzależnyodwzajemnegooddziaływaniawielu
czynników:m.in.temperaturypowietrza,siływiatru,stanunasyceniagleby
przedsusząipoziomuwódpowierzchniowych.Suszesągroźneszczególniedla
65