Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Transportwspomaganybiałkami
55
rYC.2.13
(a)Dyfuzjaułatwionadostarcza
glukozędokomórkizgodnie
zgradientemjejstężeniazapomocą
transporteraGLUT
GLUT
stężenieglukozy
Dyfuzjaułatwionaglukozydokomórek
Wysokie
stężenieglukozy
Niskie
.
(b)Dyfuzjaosiągarównowagę,
gdystężeniaglukozywewnątrz
inazewnątrzkomórkisąrówne.
[Glukoza]zewn.
[Glukoza]wewn.
(c)Wwiększościkomórekprzekształcenie
dostarczonejglukozydoglukozo-6-fosforanu
(G-6-P)utrzymujeniskiestężenieglukozy
wewnątrzkomórki,przezcodyfuzja
nigdynieosiągarównowagi.
[Glukoza]wewn.
Glikogen
pozostajeniskie
Wysokie
Glikoliza
G-6-P
[Glukoza]zewn.
ATP
ADP
rOzDzIAŁ
2
Pompasodowo-potasowajestprawdopodobnienaj-
ważniejszymbiałkiemtransportowymwkomórkach
zwierzęcych,ponieważutrzymujegradientystężeńNa+
iK+wpoprzekbłonkomórkowych(rYC.2.14).Transpor-
terjestumiejscowionywbłoniekomórkowejipompuje
3Na+pozakomórkęi2K+dokomórki,zużywającza
każdymrazemjednącząsteczkęATP.Wniektórych
komórkachenergiawykorzystywanadoprzemieszcze-
niatychjonówzużywa30%ATPprodukowanegoprzez
tękomórkę.NarYCINIE2.15zilustrowanowspółczesny
modeldziałaniaNa+-K+-ATPazy.
Wtórnytransportaktywnywykorzystujeenergię
kinetycznąjednejcząsteczkiprzenoszonejzgodnie
zgradientemjejstężeniadoprzemieszczaniainnych
cząsteczekwbrewgradientomichstężeń.Kotranspor-
towanecząsteczkimogąprzemieszczaćsięprzezbłonę
komórkowąwtymsamym(symport)lubwprzeciwnym
(antyport)kierunku.Gradientstężeniasodujestnajpow-
szechniejszymzeźródełenergiidlawtórnegotransportu
aktywnego.
TransportaktywnywtórnyGradientstężeniasodu,
zwysokimstężeniemNa+wpłyniezewnątrzkomórko-
wyminiskimwewnątrzkomórki,jestźródłemenergii
potencjalnej,któranapędzapozostałefunkcjekomórki.
Naprzykładkomórkinerwowewykorzystujągradient
sodowydotransmisjisygnałówelektrycznych,akomór-
kinabłonka–doabsorbowaniasubstancjiodżywczych,
jonówiwody.Transporterybłonowewykorzystujące
energiępotencjalnązawartąwgradientachstężeńdo
przemieszczaniacząsteczeknazywanesąwtórnymitrans-
porteramiaktywnymi.
rYC.2.14
Na
pozakomórkę,aK
+
-K
+
-ATPazawykorzystujeenergięzATP
Pompasodowo-potasowa,
Na+-K+-ATPaza
+
dokomórki.
Płynwewnątrz-
komórkowy:
Niskie[Na
Wysokie[K
+
+
]
]
Na
+
,abypompowaćNa
ATP
Płynzewnątrz-
komórkowy:
*
Wysokie[Na
Niskie[K
K
+
+
+
]
+
]
TABELA2.7
Pierwotnetransporteryaktywne
Nazwy
Typtransportu
Na+-K+-ATPaza,czylipompa
Antyport
sodowo-potasowa
Ca2+-ATPaza
Uniport
H+-ATPaza,czylipompa
Uniport
protonowa
H+-K+-ATPaza
Antyport
*Wtejksiążcebiałkanośnikowe,którehydrolizująATP
,
oznaczamysymbolemATPnabiałkubłonowym.
