Fizjoterapia w geriatrii. Podstawy i nowe trendy

Anna Skrzek, Katarzyna Wieczorowska-Tobis

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-5900-7

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

266

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Fizjoterapia w geriatrii. Podstawy i nowe trendy. Red. Skrzek, Anna; Wieczorowska-Tobis, Katarzyna . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019, 266 s. ISBN 978-83-200-5900-7

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Skrzek, A.

A2 Wieczorowska-Tobis, K.

T1 Fizjoterapia w geriatrii. Podstawy i nowe trendy

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

YR 2019

SN 978-83-200-5900-7

Bibliografia BibTex:

@Book{ 209891, author = "", editor = "Skrzek, Anna and Wieczorowska-Tobis, Katarzyna", title = "Fizjoterapia w geriatrii. Podstawy i nowe trendy", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2019", address = "", isbn = "978-83-200-5900-7" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Skrzek, Anna

ED - Wieczorowska-Tobis, Katarzyna

TI - Fizjoterapia w geriatrii. Podstawy i nowe trendy

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY -

PY - 2019

SN - 978-83-200-5900-7

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Skrzek, Anna; Wieczorowska-Tobis, Katarzyna. Fizjoterapia w geriatrii. Podstawy i nowe trendy [baza danych online] : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019 [dostęp: 27 04 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/fizjoterapia-w-geriatrii-podstawy-i-nowe-trendy-anna-skrzek-katarzyna-209891.

rehabilitacja, fizjoterapia, geriatria, podręcznik, osoby starsze, starzenie się, wiek podeszły, fizjoterapia w geriatrii, opieka nad osobami starszymi

Kompendium wiedzy z zakresu fizjoterapii geriatrycznej przygotowane na podstawie najnowszych rekomendacji światowych i polskich towarzystw naukowych, dotyczące zaleceń postępowania terapeutycznego dla osób starszych. W książce przedstawiono m.in.:...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-5900-7

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

266

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

CZĘŚĆ I. PODSTAWY GERIATRII 18
1. Cechy medycyny wieku podeszłego – Barbara Bień 20
1.1. Zasady opieki nad osobami starszymi22
1.2. Podejście geriatryczne jako atrybut medycyny wieku podeszłego23
Pytania i polecenia podsumowujące31
2. Całościowa ocena geriatryczna w perspektywie fizjoterapeuty – Tomasz Kostka, Joanna Kostka 32
2.1. Ocena stanu funkcjonalnego34
2.1.1. Skala funkcjonowania codziennego według Katza34
2.1.2. Skala funkcjonowania instrumentalnego według Lawtona36
2.1.3. Skala Barthel37
2.1.4. Test „Wstań i idź”38
2.1.5. Skala Tinetti39
2.1.6. Test zasięgu funkcjonalnego41
2.1.7. Test równowagi Berg42
2.1.8. Test 6-minutowego marszu42
2.1.10. Obiektywna ocena siły mięśniowej – ocena siły uścisku ręki43
2.1.9. Subiektywna ocena siły mięśniowej – test Lovetta43
2.1.11. Short Physical Performance Battery44
2.1.12. Senior Fitness Test46
2.2. Ocena zdrowia fizycznego47
2.1.13. Inne metody oceny funkcjonalnej47
2.2.1. Ocena stanu odżywienia47
2.2.2. Ocena ryzyka rozwoju odleżyn i stopnia ich zaawansowania50
2.2.3. Ocena bólu51
2.3. Ocena funkcji umysłowych52
2.3.1. Skrócony test sprawności umysłowej według Hodgkinsona52
2.3.2. Krótka skala oceny stanu psychicznego53
2.4. Ocena jakości życia54
2.3.3. Geriatryczna skala oceny depresji54
2.4.1. Kwestionariusz Euro-Qol 5D55
2.5. Ocena socjalno-środowiskowa56
Pytania i polecenia podsumowujące57
3. Farmakoterapia geriatryczna – Agnieszka Neumann-Podczaska60
3.1. Ryzyko wystąpienia niekorzystnych efektów polekowych60
3.2. Polipragmazja i jatrogenny zespół geriatryczny61
3.3. Kaskady lekowe62
3.4. Wielolekowość a aktywność fizyczna63
3.5. Podstawowe zasady bezpiecznego samoleczenia bólu64
3.5.1. Paracetamol64
3.5.2. Niesteroidowe leki przeciwzapalne65
3.6. Problemy fizjoterapeutyczne u pacjentów stosujących leki psychotropowe (nasenne, uspokajające, przeciwlękowe, przeciwdepresyjne, przeciwpsychotyczne)66
Pytania i polecenia podsumowujące67
4. Niedożywienie – Roma Krzymińska-Siemaszko, Marta Lewandowicz-Umyszkiewicz 68
4.1. Rodzaje niedożywienia69
4.2. Przyczyny niedożywienia w starości70
4.3. Diagnostyka niedożywienia70
4.3.1. Badanie przesiewowe70
4.3.2. Właściwa diagnostyka niedożywienia71
4.3.3. Ocena stopnia ciężkości niedożywienia71
4.3.4. Zwiększone ryzyko niedożywienia71
4.4. Zasady postępowania u chorych niedożywionych72
4.4.1. Modyfikacja diety72
4.4.2. Doustne suplementy pokarmowe72
4.5. Niedożywienie w rehabilitacji geriatrycznej73
4.6. Sarkopenia i jej diagnostyka74
4.6.1. Badanie przesiewowe – kwestionariusz SARC-F74
4.6.2. Ocena właściwa75
4.6.3. Potwierdzenie diagnozy76
4.6.4. Określenie stopnia ciężkości sarkopenii76
Pytania i polecenia podsumowujące77
4.6.5. Podjęcie interwencji77
5. Teleopieka, telerehabilitacja, wirtualna rzeczywistość – Edyta Smolis-Bąk 80
5.1. Telemedycyna, e-medycyna, teleopieka80
5.2. Telerehabilitacja82
5.3. Wirtualna rzeczywistość84
Pytania i polecenia podsumowujące86
6. Terapia zajęciowa w kontekście pacjenta starszego – Sławomir Tobis, Bożena Ostrowska 88
6.1. Modele działania stosowane w terapii zajęciowej z osobami starszymi90
6.2. Cele i formy terapii zajęciowej nakierowanej na pacjenta starszego91
6.3. Główne obszary interwencji terapeutycznej93
6.4. Metody i narzędzia oceny wykorzystywane w praktyce terapeuty zajęciowego95
Pytania i polecenia podsumowujące98
Część II. Profilaktyka proces ów starzenia100
7. Zmiany narządowe towarzyszące procesowi starzenia – Małgorzata I. Sobieszczańska 102
7.1. Jak starzeje się skóra?105
7.2. Jak starzeje się układ nerwowy?106
7.3. Jak starzeje się układ oddechowy?107
7.4. Jak starzeje się układ krążenia?107
7.5. Jak starzeje się układ pokarmowy?108
7.6. Jak starzeje się układ moczowy?109
7.7. Jak starzeje się układ wewnątrzwydzielniczy?109
7.8. Jak starzeje się układ odpornościowy?110
7.9. Jak starzeje się układ kostno-stawowy?111
Pytania i polecenia podsumowujące112
8. Dlaczego się starzejemy? Teorie starzenia się – Kornelia Kędziora-Kornatowska 114
8.1. Podział biologicznych teorii starzenia się115
8.2. Limit Hayflicka115
8.3. Rodzaje starzenia się komórkowego115
8.4. Przykładowe teorie starzenia się116
8.4.1. Teorie stochastyczne116
8.4.2. Teorie niestochastyczne117
8.5. Teorie starzenia się a profilaktyka118
Pytania i polecenia podsumowujące118
9. Aktywność fizyczna jako modyfikowalny czynnik tempa starzenia – Anna Skrzek 120
9.1. Podstawowe zasady stosowania aktywności fizycznej121
9.2. Aktywność fizyczna o charakterze profilaktycznym123
9.3. Aktywność fizyczna dla osób z ograniczeniami funkcjonalnymi125
9.4. Aktywność fizyczna dla seniorów ze schorzeniami kardio-naczyniowymi126
9.5. Przykładowe formy aktywności fizycznej126
9.5.1. Aktywność fizyczna dla osób młodszych: do około 70 lat127
9.5.2. Aktywność fizyczna dla osób starszych: powyżej 70 lat128
9.6. Skutki ograniczenia aktywności fizycznej129
Pytania i polecenia podsumowujące131
10. Trening osób starszych – Anna Skrzek 132
10.1. Zasady treningu fizycznego osób starszych133
10.2. Indywidualne obciążenia treningowe osób starszych134
10.3. Formy treningu fizycznego osób w wieku starszym135
10.3.1. Trening wytrzymałościowy135
10.3.2. Trening siłowy138
10.3.3. Trening równowagi139
10.3.4. Inne formy treningu osób starszych141
Pytania i polecenia podsumowujące143
Część III. Fizjoterapia w schorzeniach geriatrycznych 144
11. Wielkie zespoły geriatryczne – perspektywa geriatry i fizjoterapeuty – Katarzyna Wieczorowska-Tobis 146
Pytania i polecenia podsumowujące151
12. Upadki 152
12.1. Geriatria – Ewa Deskur-Śmielecka152
12.1.1. Predyspozycja osób starszych do upadków153
12.1.2. Ocena ryzyka wystąpienia upadków i zalecane interwencje154
12.2. Fizjoterapia – Marta Podhorecka156
12.2.1. Formy i metody fizjoterapii osób starszych ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia upadku157
12.2.2. Sprzęt pomocniczo-wspomagający161
12.2.3. Profilaktyka upadków osób starszych162
Pytania i polecenia podsumowujące165
13. Nietrzymanie moczu 166
13.1. Geriatria – Arkadiusz Styszyński166
13.2. Fizjoterapia – Kuba Ptaszkowski169
13.2.1. Trening pęcherza moczowego171
13.2.2. Trening mięśni dna miednicy172
13.2.3. Elektrostymulacja173
13.2.4. Stymulacja elektryczna tylnego nerwu piszczelowego174
Pytania i polecenia podsumowujące176
13.2.5. Terapia behawioralna176
14. Otępienie 178
14.1. Geriatria – Katarzyna Wieczorowska-Tobis178
14.1.1. Łagodne zaburzenia funkcji poznawczych179
14.1.2. Otępienie179
14.1.3. Choroba Alzheimera180
14.2. Fizjoterapia osób z deficytem poznawczym – Joanna Szczepańska-Gieracha181
14.2.1. Zasady pracy z osobami z deficytem poznawczym183
14.2.2. Neuromuzykoterapia185
Pytania i polecenia podsumowujące186
15. Zespół słabości (frailty syndrome) – Anna Skalska, Joanna Czesak 188
15.1. Definicja zespołu słabości188
15.2. Rozpowszechnienie zespołu słabości191
15.3. Postępowanie prewencyjne i terapeutyczne192
15.4. Zespół słabości i jego wpływ na sprawność funkcjonalną192
15.5. Aktywność fizyczna i jej rola w zapobieganiu wystąpienia zespołu słabości193
15.5.1. Trening aerobowy194
15.5.2. Trening siłowy195
15.5.3. Kombinacje treningu w zespole słabości197
15.6. Suplementacja żywieniowa198
Pytania i polecenia podsumowujące199
Część IV. Fizjoterapia w wybranyc h schorzeniach wieku podeszłego 200
16. Schorzenia kardiologiczne – Edyta Smolis-Bąk 202
Pytania i polecenia podsumowujące209
17. Dysfunkcje narządu ruchu – Anna Skrzek 210
17.1. Osteoporoza211
17.2. Złamania osteoporotyczne213
17.2.1. Złamania szyjki kości udowej214
17.2.2. Złamania krętarzowe217
17.2.3. Złamania bliższej nasady kości ramiennej217
17.2.4. Złamania nasady dalszej kości promieniowej typu Collesa218
17.2.5. Złamania trzonów kręgowych219
17.3. Choroba zwyrodnieniowa stawów221
17.4. Reumatoidalne zapalenie stawów222
Pytania i polecenia podsumowujące224
18. Choroby ośrodkowego układu nerwowego – Janusz Maciaszek, Magdalena Goliwąs, Jacek Lewandowski 226
18.1. Udar mózgu226
18.2. Fizjoterapia po udarze mózgu229
18.3. Rola fizjoterapii i aktywności fizycznej w późnym okresie u pacjenta po udarze mózgu233
18.4. Aktywność fizyczna u osób starszych po udarze mózgu234
18.5. Choroba Parkinsona235
18.5.1. Fizjoterapia osób starszych z chorobą Parkinsona236
Pytania i polecenia podsumowujące239
19. Choroby układu oddechowego – Krystyna Rożek-Piechura 242
19.1. Rehabilitacja pulmonologiczna243
19.2. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)245
19.3. Astma oskrzelowa247
Pytania i polecenia podsumowujące249
Test sprawdzający zdobytą wiedzę – Anna Skrzek, Katarzyna Wieczorowska-Tobis 252
Skorowidz260

1.2.Podejściegeriatrycznejakoatrybutmedycynywiekupodeszłego

sątrudnedoodróżnieniaodskutkówwspółistniejącejchoroby,zwłaszczawpóźnej

starości.Wówczasnawetniewielkieobciążenienaturyﬁzjologicznej(stres,wysiłek,

błądżywieniowy,zaburzenieregulacji)możedoprowadzićdozałamaniasięcoraz

bardziejzawężonejiniestabilnejrównowagiśrodowiskawewnętrznego(homeosteno-

sis).Umniejszaniesięnaturalnychzasobóworganizmuwstarzeniu,zwaneinwolucją,

zachodziwskutekmutacjisomatycznych,apoptozy(programowanaśmierćkomórek),

spadkupotencjałureplikacyjnegokomórek,dysfunkcjienergetycznejmitochondriów,

niewydolnościmechanizmówsamonaprawyiregulacji.Wefekcienaturalnezasoby

organizmuulegajązmniejszeniu,aukładybuforującepojemnośćhomeostazystają

sięcorazmniejwydolnewobeczagrożeńwewnętrznych(choroby)izewnętrznych.

Możnaprzyjąć,żeniezależnieodwiekuchronologicznegomniejszerezerwyutrzy-

maniażyciausposabiajądowiększegoryzykachoróbiviceversa-większarezerwa

ipojemnośćhomeostazyredukujeryzykopatologiiijejpowikłań.

Wuproszczeniumożnaprzyjąć,żenaturalnainwolucjanieprowadzisama

przezsiędoniewydolnościfunkcjonalnejnarządówwwarunkachpodstawo-

wych,alezawszeSPRZYJAjejWYSTĘPOWANIUwwarunkachdodatkowych

obciążeń.

Podążajączatymstwierdzeniem,łatwiejjestodróżnićnastępstwochorobywstarości

odfenotypowejcechystarościperse.Przykładowo,starośćniepowodujeaniobrzęków

kończyndolnych,anisztywnieniaibolesnościkolanaczybarku,niedosłuchujednego

ucha,niedowładukończyny,złamaniakompresyjnegokręguitp.,możnazaśjejprzypisać

np.wolniejszetempochodu,osteopenię,mniejsząpodzielnośćuwagi,zmianywskładzie

ciałapolegającenaspadkuproporcjimasybeztłuszczowejiwodykosztemwzrostu

proporcjimasytłuszczowej,utratęsłyszeniawysokichtonówiwieleinnychcech.

2.Wielochorobowośćiwielonarządowośćchorób–złożonośćproblemówgeria-

trycznych

Medycynęwiekupodeszłegocechujewysokieprawdopodobieństwowspółistnie-

niawieluchorób(wielochorobowość),jakrównieżmanifestowaniasiękażdejznich

wwielunarządach(wielonarządowośćpatologii).Około90%wszystkichpacjentów

wpóźnejstarościzapadanachorobyukładukrążenia(chorobaniedokrwiennaserca,

przebytyzawał,udar,nadciśnienietętnicze,niewydolnośćserca,zaburzeniarytmu,

wtymmigotanieprzedsionków,chorobynaczyniowetętnici/lubżyłiinne).Zarówno

miażdżyca,jakicukrzycastanowiąprzykładwielonarządowościchoróbwstarości,

ponieważwobuprzypadkachmogąprezentowaćsięwróżnychnarządach,anawet

układach(np.miażdżycatętnicwieńcowych,mózgowychi/lubobwodowych,neu-

ropatiai/lubretinopatiacukrzycowa).

Bardzoczęstowystępujązespołybólowewprzebieguchorobyzwyrodnieniowej

stawówkręgosłupai/lubstawówobwodowych.Depresjęwykrywasięuok.60%

hospitalizowanychpacjentówgeriatrycznych,otępieniezaśublisko40%.Częstoteż

Brak wyników

Fizjoterapia w geriatrii. Podstawy i nowe trendy

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra