Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1-WIADOMOŚCIWSTĘPNE
odprzyjętejjednostki.Oczywiścieporównywaćmożnatylkowielkościtego
samegorodzaju)np.długośćzdługością)ciężarzciężaremitp.
Pomiarokreślonejwielkościfizycznejmożebyćdokonanynietylko
bezpośrednio)alerównieżzapośrednictwempomiaruinnychwielkości)np.
prędkośćmożnawyznaczyć)mierzącprzebytądrogęiczas)pracęŹmierząc
siłęidługośćprzesunięciaitp.
Pomiarwielkościfizycznychpociągazasobąkoniecznośćustaleniajed-
nostekmiar.Zagadnienietorozwiązanowtensposób)żespośródwszystkich
wielkościfizycznychkilkaprzyjętozawielkościpodstawowe)tzn.takie)które
niewymagająokreśleniazapomocąinnychwielkościfizycznych(np.dłu-
gość)czas)masę))iokreślonodlanichumownejednostki(metr)sekundę)
kilogram)wsposóbumożliwiającyichpomiarzniezbędnądokładnością.
Wszystkiepozostałewielkościfizyczne(np.prędkość)przyspieszenie)siła)
energia)ciepłowłaściwe)stanowiąwielkościpochodne.Jednostkitychwiel-
kościokreślasięnapodstawiezależnościmatematycznych)wiążącychje
zwielkościamipodstawowymi)wykonującnajednostkachtakiesamedzia-
łaniajaknaodpowiadającychimwielkościachfizycznych1).
1l3lMiędzynarodoMyukładjednostekmiarSfl
Opierającsięnaomówionychwpoprzednimpunkciezasadachtworzenia
jednostekmiarorazkorzystającznajnowszychzdobyczytechnikipomia-
rowej)MiędzynarodowyKomitetMiariWagopracowałukładjednostek
zwanyMiędzynarodowymUkłademJednostekMiar(wskrócieukładSI)
odfrancuskiejnazwySyst\
emeInternationalŹUkładMiędzynarodowy).
UkładtenobowiązujewPolsceod1967r.)podobniejakwwiększościinnych
krajów2).
WukładzieSIprzyjętosiedempodstawowychjednostekmiar:
jednostkędługościjmetr(m)
jednostkęmasyjkilogram(kg)
jednostkęczasujsekundę(s)
jednostkęnatężeniaprąduelektrycznegojamper(A)
jednostkętemperaturybezwzględnejjkelwin(K)
jednostkęświatłościjkandelę(cd)
jednostkęilościsubstancjijmol(mol)
1)Zagadnienietobędzieomówionedokładniejwp01070
2)Dawniejbyłystosowaneinnemiędzynarodoweukładyjednostekmiar;naprzy-
kład:układfizycznyCGS(podstawowejednostki:centymetr,gram,sekunda),układ
fizycznyMKSA(podstawowejednostki:metr,kilogram,sekunda,amper),układtech-
nicznyMkGSA(podstawowejednostki:metr,kilogram-siła,sekunda,amper)iinne0
