Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JosephMaréchal:Pierwszyzarysdoktrynycałkowicieukształtowanej...
17
e.Możnaztegownastępującysposóbwnioskowaćoostatecznym
celuipierwszymporuszającymakcie(aktemtakimokreślamflformę
(zdolność),oileformajestzasadądziałaniaicelu”11)zarównowod-
niesieniudointelektu,jakipożądaniaracjonalnegolubwolicjonalne-
go:
I.Ostatecznyobiektywnycelwolijesttymsamym,coostateczny
obiektywnycelintelektu.Albowiemflwoladążydoostatecznegoaktu
intelektu[...],którymjestszczęście”12.Zatemnajwyższedobrojest
posiadaniemnajwyższejprawdy.
II.Jeślirozważyćobiewładze:intelektiwolę,uprzedniowzglę-
demwszelkichwykonywanychprzeznieaktów,toznaczywichdys-
pozycjidonaturalnegodziałania,tozrelacjizmiany[zachodzącej—
J.S.,A.B.]wdziałaniachobuopisanychwcześniejwładzwynika,że:
zjednejstronyintelektmazdolnośćflwykonywania”[exerciti],nie-
zbędnądo[zaistnienia—J.S.,A.B.]pierwszegoaktu—podwarun-
kiemjednak,żeowazdolnośćugruntowanajestwwoli(którawtym
znaczeniuniedokońcawłaściwiejestokreślanajakowola,gdyżod-
działujewsposóbnaturalnyjakoflwrodzonepożądanierozumowe”);
zdrugiejstronywola,któraniejesttuujmowanawewłaściwymjej
znaczeniu,lecz[jestujmowana—J.S.,A.B.]wsposóbnaturalny,
rządzisięzasadą,wedlektórejwswympierwszymakciespecyfikuje
sięlubfldeterminujesię”,łączącsięzsamąwrodzonąformąintelektu
wbyciejakotakim.Zatemwswympierwszymakcieintelektiwola
wzajemnienasiebieoddziałując,tworząjednąrozumnąnaturębytu
jakotakiego.
3.flWolatkwiwrozumie”13imożnajądefiniowaćnastępująco:
samaflintencja”,czytowrodzona,czynabyta,dziękiktórejintelekt
jestnakierowanynaprzyjmowanienajwyższejPrawdy.
Notabene,jeślidobrzetosobieprzemyślećiprzyswoić,można
wwystarczającymstopniurozwiązaćkilkatrudnychkwestiiobecnych
wewspółczesnejfilozofii,wktórejczęstopiszesięozakorzenieniu
woliwpoznaniurozumowymizazwyczajmieszasięrozumowenatu-
ralnepożądaniezwolnąwolą.
11TomaszzAkwinu:OmocyBoga,kwestia1,art.1.
12TomaszzAkwinu:Sumateologiczna,kwestia1—2,zagadnienie4,art.
4,odpowiedź2.
13Ibidem,kwestia1,zagadnienie87,art.4.
2—flFoliaPhilosophica”
