Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JacekSurzyn:OntologicznydowódnaistnienieBoga...
19
ciatrójkątaprzenoszononazupełnienieznanątreśćistotyabsolutnie
koniecznej,zczego,gdybyposuwaćsiętądrogąrozumowania,mu-
siałbywynikaćwniosekkoniecznegoistnieniatakiejistoty.Bez-
względnienieuwarunkowanaistota,abybyłataką,musikoniecznie
istnieć,ajejistnieniemusibyć—jakpodkreślaKant—przedmioto-
we,przechodzizatemodsferytreścizawartejwsądziedoobszaru
przedmiotowego9.Zatemkoniecznośćwypływającazsąduwcalenie
przenosisięnakoniecznośćodnoszącąsiędorzeczy,dorzeczywisto-
ścipozamyślnej.Wynikato,zdaniemKanta,zprostejkonstatacji,
mianowiciewpodanymprzykładzietrójbocznośćjestoczywiście
związanazpodmiotemfltrójkąt”,leczniewynikaztego,żetrójbocz-
nośćjestbezwarunkowaikoniecznieistnieje,ponieważjestzwiązana
wyłączniezistnieniemtrójkąta.Innymisłowy:jeśliistniejetrójkąt,
toistniejeteżtrójboczność,alejeślitrójkątnieistnieje,niemoże
równieżistniećtrójboczność.Wpierwmusiwięcbyćdanyjakiś
trójkąt,abymożnabyłoprzyjąćtrójbocznośćiwtedytrójboczność
ibycietrójkątemsąkonieczniezsobązwiązaneprawemtożsamości.
Jednakwprzypadkubadaniakoniecznościistnieniatrójkątanależy
przyjąć,żebrakjestprzesłanekstwierdzającychtakąkonieczność,
zatemistnieniezarównotrójboczności,takjakitrójkątaniejestwca-
lekonieczne,ajeślitak,tonależyprzyjąć,żepozostajątylkoprzy-
godne10.Jaktojednakwyglądawprzypadkuomawianejistoty?Kant
pisze:flskoroutworzonopojęcieaprioripewnejrzeczy(einemDinge),
którezostałotakskonstruowane(ustanowione),żezgodniezzamie-
rzeniemwłączonowzakrestegopojęciaistnienie(Dasein),można
byłocałkowiciepodstawniezałożyć,żeponieważprzedmiotowi(Ob-
jekt)tegopojęciakoniecznieprzysługujeistnienie(Dasein),toznaczy
przyzachowaniuwarunku,żejaowąrzecz(Dinge)przyjmujęjako
daną(istniejącą—existirend),torównieżjegoistnienie(Dasein)ko-
nieczniezostajeprzyjętezgodniezprawemtożsamości”11.Autor
9Zob.KrVA593,B621.Smithzwracatuuwagęnazależnośćsferylogicznej
(sądów)iontologicznej(rzeczy),cokwestionujeKant:Smith,s.528.Cohenwska-
zujezkoleinafundamentalnąróżnicęmiędzysądemanalitycznymasądemsynte-
tycznym:Cohen,s.173.
10flIftherebyanysuchthingasatriangle,theassertionthatithasthreeangles
willfollowwithabsolutenecessity,buttheexistenceofatriangleorevenspacein
generaliscontingent”.Smith,s.528.
11KrVA594,B622.ModyfikujęprzekładIngardena,abypokazaćpłynnośćKan-
towskiejterminologii,przedewszystkimzasygnalizowanegoużyciaterminuDasein
jakookreśleniaistnienia.Kantużywatutakżeterminuexistirendjakoekwiwalentu
tego,codane—gegeben.Podobniewprzypadkudrugiegokluczowegoterminu
flrzecz”.Kant(niecowcześniej)piszeoGegenstandiSache,wtymzaśfragmencie
wstawiaterminDing.Wjednymmiejscunaokreślenieprzedmiotupojęciaużywa
