Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JacekSurzyn:OntologicznydowódnaistnienieBoga...
25
nym(zapomocąwyrażenia:onjest),nicdodatkowegoniedochodzi.
Itak,to,corzeczywiste,niezawieranicwięcejodtego,cotylkomoż-
liwe”20.
Zatemtreśćpojęcia,którazawierapewnąmożliwość,nawetjeśli
jesttomożliwośćrealnegozaistnienia,nieróżnisięniczymodtreści
czegośrealnego,któremutopojęcieodpowiada.Wtymsensiepomię-
dzytreścią(istotą)czegośpomyślanegoiczegośrealnegoniemażad-
nejróżnicy.Istnienierealnejestrelacją—pozycjonowaniempomyśla-
nejtreści(pojęcia)dorealnejrzeczy,jednakwtreściflczegoś”nicsię
niezmienia.WtymmiejscuodwołujesięKantdosławnegoprzykła-
duzestomatalarami:stopomyślanychtalarówniezawieraniczego
więcejniżstotalarówrealnych.Niemożetuwystąpićżadnaróżnica,
ponieważgdybyrzeczywistetalarybyłyczymśinnymodpomyśla-
nych,toniebyłobymiędzytreściąrealnychtalarówitreściąpo-
myślanychtalarówzwiązkutożsamości.Innymisłowy,realnetalary
musiałybybyćczymśinnymodpomyślanych,atoprowadzidokon-
sekwencjitakiej,żerealnestotalarówipomyślanestotalarówsą
czymśinnym,zatemniemamiędzynimizwiązku,awięcpojęciestu
talarówmożliwychnieoznaczałoby(nieodnosiłobysiędo)stutalarów
realnych.Byłybytowięcinne(choćwpewnymsensiepodobne)treści,
jednaktreśćstupomyślanych(możliwych)talarówitalarówrealnych
jesttakasama,jestidentyczna.Czymsięwięcróżnią?Kantzazna-
cza,żeróżnicamieścisięwprzejściuodwyjaśnieniapewnejtreści
zawartejwpojęciu,awięcodsąduanalitycznego,dododaniaczegoś
nowegodotegopojęcia,leczbezzmienianiajego(pojęcia)treści,to
znaczydosądusyntetycznego.Najprościejmówiąc:dodajesiędotre-
ścipojęciapodmiotupewienprzedmiotbezzmianytreścitegopoję-
cia21.Prowadzitodouznania(Position)właściwego(prawdziwego)
stanupowiązaniamyśli(treścipojęcia)zprzedmiotowościąpozamyśl-
ną.Winnymwypadku—gdybyistnienierealnepowiększało(zmie-
niało)treśćpomyślanego(jakomożliwegodozaistnieniarealnego)po-
jęcia—doszłobywrezultaciedosytuacji,wktórejpomyślanezostało
cośinnego,niżrzeczywiścieistnieje.Szczególniedobrzewidaćto
wbadanymprzypadkuistotywyższej.Jejpomyślenie,nawetbezżad-
nychbraków,nierozwiązujeproblemurealnegoistnieniatakiejisto-
20KrV,A599,B627.Zob.Smith,s.530;Cohen,s.175.Proponujęwłasny,
nieznaczniepoprawionywstosunkudoIngardenowskiegoprzekład.
21KrV,A599,B627.Zob.Smith,s.530.Cohenkomentujenastępująco:flDar
GegenstandistnichtanalitischinmeinemBegriffe(dereineBestimmungmeines
Zustandesist),alsomeinSubjektbetrifftenthalten;sondernkommtsynthetisch
hinzu.AuchfürdiedurchgängigeBestimmungkommtdurch»ist«nichtshinzu”.
Cohen,s.175.
