Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1:Wstronęwspółczesnejformułyduchowości
gającynawyniesieniuzespecjalnejszopyiustawieniunawyznaczonymmiej-
scuczterechciężkichposągówświętych.Kiedypewnegodniajednazrzeźbulega
poważnemuuszkodzeniu,mnich-siłaczpopadawrozpacz.Indagowanyprzez
klasztornegokucharza,brataZdrówko(JanuszGajos),Czereśniawyjaśnia,że
ustawiałrzeźbywtymsamymzawszeporządku,ponieważpierwszeliteryimion
uwiecznionychnanichświętychtworzyłysłowoSENS.
Jasminum,filmwpisującysięwramysztukipostmodernistycznej,pełnejest
postaciposzukującychmałych,jednostkowychsensów.Bohaterowieczęstood-
najdująjewczynnościachifaktachzpozorudrobnych,niewieleznaczących:
dlaprzeora,ojcaKleofasa(AdamFerency)senskryjesięwodnotowywaniuna
wcześniejprzygotowywanychplanachklasztornegodziedzińcakażdegokroku
brataCzeremchy(KrzysztofPieczyński),któregouważasięzaświętego;dlabra-
taZdrówkozkoleilicząsięprzedewszystkimstaranniewykonywanecodzien-
neobowiązki,związanezprowadzeniemklasztornegogospodarstwa.Niktnie
medytujetutajnadprzenikającymwszystkoSensem;napytanieoto,cojest
wżyciuistotne,niepadażadnaznaczącaodpowiedź.Jestzatowielemałozna-
czących,niejednokrotnieirytującychpytań(naprzykładnieustanniepowtarza-
neprzeznarratorkęopowieści,pięcioletniąGienię:nCosiędziwisz?”)imnóstwo
indywidualnychodpowiedzi,wyrażanychczasemwformieniesłównawet,lecz
praktykowanychcodzienniedziwactw.
Obserwującpodejmowaneprzezbohaterówzwielkimniepokojempróby
odnalezieniaprywatnychsensów,możnadojśćdowniosku,żeracjęmaJózef
Tischner,pisząc,iżwysiłkiwspółczesnejetykipowinnymiećnacelurozwijanie
wludziachsztukiodkrywaniawłasnychpowinności:
Nietylechodzituoto,byzrobićcoś,cozawszewszyscyrobią,ileoto,by
podjąćto,copowinnobyćpodjętetuiterazicojamampodjąć,bojeślijanie
podejmę,towinamniedosięgnie27.
WtymsamymesejuautorFilozofidramatuzwracauwagęnafakt,żemożli-
wejestnwynajdywanieiformułowaniewciążnowych»stylówetycznych«,których
źródłemjestpotrzebazwalczaniajakiegośszczególniewdanejepoceniebez-
piecznegorodzajuzła”28.Pojęcienstyl”,tutajpojmowanedosyćszeroko,wod-
niesieniudocałychgrupiformacjikulturowychraczejniżdojednostek,wydaje
sięszczególnieprzydatnewśledzeniupróbodkrywaniaSensuwewspółczesnej
rzeczywistości.PodkreślatomiędzyinnymiIrinaTatarowawksiążceErgosum.
Poszukiwaniasensuistnieniawpolskimiradzieckimflmie1960-1990.
OdwołującsiędokoncepcjiSergiuszaAwierincewa,autorkaposługujesięter-
minemnstylświatopoglądowy”,rozumianymjakonzdolnośćiodwagatworzenia
27J.Tischner:Oczłowieku.Wybórpismflozofcznych.Oprac.A.Bobko.Wrocław2003,
s.195.
28Ibidem,s.194.
