Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
29
nymijęzykuwizualnym.Kwestieteporuszawobszarzefilozo-
fiimiędzyinnymiBartheswRetoryceobrazu,atekstwierszyZa-
gajewskiego,wktórychczęstoodnaleźćmożnazjawiskoekfrazy
itransformacji,uruchomiobszar,tworzącywspólnąprzestrzeń
dlatekstówartystycznych,pokazującrównocześnieichfunkcjo-
nowaniewprzestrzeniwizualno-werbalnej.WLeplaisirdutextes
iLeplaisirdeformesBarthes,azawartyjestwykładnatematreto-
rykiobrazu.
Przyjemność(leplaisir)obcowaniaztekstem(obrazem,sztu-
ką),przyjemnośćdoświadczaniaform(perfekcyjnych,takichjak
uVermeera),byużyćdwukrotniewtymprzypadkówtytułów
pracBarthes,a,oddaje,wmoimprzekonaniu,jakąśistotnączęść
esencjipoezjiAdamaZagajewskiego.Stądwybranewierszeinspi-
rowanemalarstwemVermeeramogąrównieżznaleźćsięwczęści
„retorycznej”(możnajeoczywiścieinterpretowaćjednoznacznie
wobszarzepsychologiipercepcji!),wktórejzgodniezzasada-
miretoryki,aletejpojętejprzezBarthes,a,anieklasycznej,pro-
wokujądoszukaniaodpowiedzi:wjakimsensieobrazpoetycki
iobrazplastycznyjestretoryczny,jakprzystająregułyizasadydo
tekstupoetyckiego(Zagajewskiego)iobrazu(Vermeera).
Twórczośćpoetycka(alenietylko,boieseistyczna,choćby
WcudzympięknieiObronażarliwości)AdamaZagajewskiego
niejednokrotniepotwierdzapotrzebęzapisupoetyckiegoolśnie-
niadoznawanegoprzedobrazemizajegosprawąorazprzełoże-
niatejemocjinapoetyckidyskurs.
Zatem:obraziwiersz–wiersziobrazspróbujemyrozważyć
wpłaszczyźniepsychologicznej,filozoficznejiretorycznej.Trze-
bajednakwyraźniepodkreślić,żepodział,któregotudokonano,
jestczystoumowny,bowiemniedasięwyodrębnićwsposóbkla-
rowny,czystyiprecyzyjnystanowisk,którejasnodeklarowałyby
poglądywobrębiewydzielonychobszarów.
MyśliipoglądyMaurice,aMerleau-Ponty,ego,Rolanda
Barthes,a,MichelaFoucaulta,aletakżeiJeana-FrançoisLyotar-
da,Gilles,aDeleuze,aiJacques,aLacana,filozofównowoczes-
nych,którychłączykrytycyzmisceptycyzmcodomożliwości
„reprezentacji”sztukiiliteratury,odejścieioderwaniesięodko-
