Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Próbawyczerpującegoujęciatematunapotykakilkazasadniczychbarier.
PierwsząznichjestdostępnośćŹródeł.Abyzaznajomićsięzopiniamiwspół-
czesnych,należałosięgnąćdokorespondencji.Ponieważtematelekcjiipo-
szczególnychkandydatówdokoronybyłszczególnieważny,awręczzasad-
niczydlaprzyszłościnietylkokraju,aletakżekarierypolitycznejmagnaterii,
traktowanogoznajwyższąostrożnością.Wprzeważającejliczbielistówznaj-
dujemywzmiankiotajnychpismach,którenależałozniszczyć,bądŹinfor-
macjeopoufnychposłańcach,którzyprzenosiliwieści.Toczyniwiększą
częśćsądówotoczącejsięwalcezupełniedlanasniedostępnymi.Czasem
czytamyospotkaniach,najlepszejinajbezpieczniejszejdrodzewymianypo-
glądów,którenazawszeosnułatajemnica.Napotykanestosunkoworzad-
kosądyiopinieotwarte,pozornieszczere,trzebatraktowaćzdalekoidą-
cąostrożnością.Częstoichformaprzypominaraczejpismaulotne.Łatwo
zatempaśćofiarącelowejmistyfikacjiigrypozorów,aczasembrakuorien-
tacjiautorówtychwynurzeń.Dlategozeszczególnąnieufnościąnależypod-
chodzićdoinformacjizawartychwlistachipamiętnikach.
Zaledwiejedenzdiariuszyztamtegookresuzostałopublikowanyjako
aneksdoXIX-wiecznejbiografiikrólaJanaIII20.Drukiemukazałysiętakże
fragmentylaudówsejmikowych21,orazkilkapamiętników.Dopoznania
wydarzeńpoprzedzającychbezkrólewiepomocnajestpracaKazimierzaSar-
neckiego22,adowgląduwprzebiegsamejelekcjiŻdiariuszeStanisława
Niezabitowskiego23iKrzysztofaZawiszy24.Wiadomościnatematelekcji
znajdziemytakżeuErazmaOtwinowskiego25.Wśródautorówobcych
mamyjeszczepamiętnikisekretarzaambasadyfrancuskiejwPolsce26oraz
20Dyaryuszprawdziwy,bobezimieniaautorawszystkichrzeczyidziejów,któresięwPol-
scedziałypośmierciJanaIIIkrólapolskiegoażdoobraniaAugustaII.(Zrękopisuspółczesnego).
W:L.Rogalski:DziejeJanaIIISobieskiego.Warszawa1847.
21G.Podoski:Teka...,arcybiskupagnieźnieńskiego.Wyd.K.Jarochowski.T.1.Poznań
1854Ż1857.
22K.Sarnecki:PamiętnikizczasówJanaSobieskiego.Diariuszirelacjezlat1691Ż1696.
Wyd.J.Woliński.Wrocław1958.
23S.Niezabitowski:Dzienniki1695Ż1700.Wyd.A.Sajkowski.Poznań1998.
24K.Zawisza:Pamiętniki...wojewodymińskiego(1666Ż1721).Wyd.J.;artoszewicz.
Warszawa1862.
25E.Otwinowski:PamiętnikidopanowaniaAugustaII.Poznań1838.
26M.Mongrillonde:PamiętniksekretarzaambasadyfrancuskiejwPolscepodkoniec
panowaniaJanaIIIorazbezkrólewiaiwolnejelekcjipojegozgonie(1694Ż1698).Oprac.Ł.Czę-
ścik.WrocławŻWarszawaŻKrakówŻGdańskŻŁódŹ1982.Opiselekcjipozostawiony
przezMongrillonajestpozbawionyemocjiizaangażowaniawidocznegowprzekazach
Polignaca.SekretarzpisałnatematukładówpersonalnychwRzeczypospolitejzdużą
znajomościąrzeczy.Ł.Częścik:OstatnielatapanowaniaJanaIIIiwolnaelekcjapojegozgo-
niewświetlepamiętnikówMongrillona.W:RódSobieskich.Materiałyzsesjizokazji350roczni-
cyurodzinJanaIIISobieskiego.Red.K.Matwijowski.Wrocław1980.
13
